Waar komt dit nieuws vandaan?
In een rapport meldt de onafhankelijke organisatie CDC (Centers for Disease Control and Prevention) dat door de coronapandemie veel minder baby’s en kinderen hun basisvaccinaties kregen (1). Daarvoor baseert de organisatie zich op cijfers over bestellingen van vaccins voor zuigelingen zoals opgenomen in het basisvaccinatieprogramma en op de cijfers uit de databank met aantallen gevaccineerde kinderen.
Mazelen-bof-rubellavaccin
Meteen nadat de Verenigde Staten op 13 maart de noodtoestand uitriep omwille van de coronacrisis, zakten de cijfers voor de basisvaccinaties. Concreet vermeldt het rapport als voorbeeld het mazelen-bof-rubellavaccin (de prik tegen mazelen, bof en rodehond). Daarvoor geven ze in de VS twee doses: de eerste op 12 tot 15 maanden en de tweede op 4 tot 6 jaar. Voor deze vaccinatie vergeleken ze de cijfers voor de periode 7 januari tot en met 21 april 2019 met dezelfde periode in 2020. Voor de kinderen jonger dan twee jaar zakte het aantal toegediende vaccins in 2020 met meer dan de helft. De oudere kinderen kregen amper nog een tweede dosis.
Opflakkeringen
Ze zien deze sterk dalende trend voor alle niet-griepvaccins voor kinderen. De daling is volgens de experten alarmerend, want zodra de coronamaatregelen versoepelen en er weer meer sociaal contact plaatsvindt, vrezen ze voor opflakkeringen van vaccineerbare infectieziekten, in het bijzonder mazelen. Een grote groep Amerikaanse kinderen is vandaag niet langer tegen beschermd tegen deze ziekten.
De CDC en ook de Wereldgezondheidsorganisatie vragen ouders om zo snel mogelijk de basisvaccinaties voor hun kinderen in orde te brengen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De onderzoekers nemen aan dat de angst voor een coronabesmetting de reden is waarom ouders niet met hun kinderen naar de vaccinatieraadpleging gingen. Vooral in gezinnen waar armoede en werkloosheid toenam als gevolg van de coronapandemie, blijkt de vaccinatie van de kinderen het minste van alle zorgen (2).
Opflakkering mazelen
De VS kampte in 2019 met het hoogste aantal gevallen van mazelen in de laatste decennia. In 2019 werden 1.281 gevallen van mazelen gerapporteerd, waarvan 61 ernstige complicaties hadden. Ter vergelijking: in 2010 waren er maar 63 gevallen van mazelen (3). In Europa was de toestand nog erger: in de eerste maanden van 2019 werden al 34.300 gevallen van mazelen bevestigd (4).
"Coronaproofing"
In sommige landen schortten ze de consultaties voor het toedienen van vaccins tijdelijk op. Dit deden ze om de organisaties de kans te geven om de consultaties “coronaproof” te kunnen laten doorgaan. Ook bij ons heeft Kind en Gezin in het begin van de coronacrisis de raadplegingen tien dagen opgeschort.
Inhaalbeweging
Na deze periode heeft de Vlaamse organisatie volop ingezet om de achterstand die ze hadden opgelopen weer in te halen met speciale vaccinatieraadplegingen en daar is ze ook in geslaagd. In Vlaanderen kreeg 93% van de kindjes de basisvaccinaties, wat vergelijkbaar is met dezelfde periode van vorig jaar. Kind & Gezin ging zelf actief op zoek naar ouders die uit angst voor corona wegbleven en motiveerde hen om toch te komen.
Conclusie
In de Verenigde Staten heeft de coronacrisis ertoe geleid dat veel kinderen jonger dan 18 jaar de aanbevolen vaccins niet meer krijgen. Daardoor zijn veel kindjes vandaag kwetsbaar voor andere virussen, zoals mazelen, en vrezen ze voor een opflakkering van deze ziekten. In Vlaanderen is er geen daling van het aantal basisvaccinaties door de coronacrisis dankzij de inspanningen van Kind & Gezin.
