Waar komt dit nieuws vandaan?

Pollen (stuifmeel) worden afgescheiden door planten en via de wind of insecten verspreid. Als ze op de stamper van een vrouwelijke plant terechtkomen, zorgen ze voor nakomelingen. Pollen kunnen, bij personen die daar gevoelig voor zijn, hooikoorts veroorzaken.

Een internationale groep onderzoekers ging na of er meer corona-infecties waren tijdens het pollenseizoen (1). De wetenschappers veronderstelden dat, wanneer de immuniteit daalt als gevolg van hooikoorts, gevoelige personen meer gezondheidsproblemen kunnen hebben wanneer ze covid-19 doormaken. Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, verzamelden de onderzoekers de pollengegevens van 248 meetstations uit 31 landen. Die gegevens brachten ze in verband met het aantal corona-infecties tijdens de eerste golf, in de lente van 2020.

De onderzoekers besluiten dat er een duidelijk verband bestaat tussen het pollenseizoen en het aantal corona-infecties. Dat verband is volgens hen waarschijnlijk te wijten aan een daling van de immuniteit.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Deze studie is een ecologische studie: bij dit soort onderzoek verzamelen wetenschappers gegevens op populatieniveau, en niet op individueel vlak. In de studie in kwestie nemen onderzoekers dus een verband waar tussen het pollenseizoen en corona-infecties, maar stellen ze niet vast dat specifiek mensen met bijvoorbeeld hooikoorts meer vatbaar zijn voor corona-infecties. De kans is zeer groot dat het verband louter toevallig is.

Dergelijke studies zijn trouwens niet eenvoudig. Onderzoekers moeten rekening houden met vele factoren, zoals:

• lokale lockdowns;
• het aantal inwoners;
• het gebruik van mondmaskers;
• de bevolkingsdichtheid;
• vele andere maatregelen die de verspreiding van het coronavirus kunnen beïnvloeden.

De onderzoeksvraag van deze studie is interessant, maar het onderzoek toont alleen dat bepaalde pollenpieken parallel lijken te lopen met het aantal corona-infecties. Dat is maar een vaag verband. Bovendien verklaart die stelling helemaal niet waarom er een tweede gelijkaardige piek was in de herfst, toen er helemaal geen pollen in de lucht waren.

Andere studies wijzen trouwens op een omgekeerd fenomeen: pieken in het pollenseizoen luidden de voorbije 4 jaar (tot en met 2020) een daling in van het aantal mensen met griepklachten (2). De stelling daar is dat een allergische reactie het immuunsysteem net stimuleert. Zowel de stelling als de uitkomst zijn dus het omgekeerde van die van de eerste studie. Maar ook deze laatste studie is wat simpel. Ze bevestigt enkel iets wat we al decennialang weten: de griepepidemie piekt in februari-maart en het (boom)pollenseizoen piekt in april-mei.

Conclusie

Een internationale studie wijst op een toevallig verband tussen pollen en corona-infecties, maar geen oorzakelijk verband. Het onderzoek kan helemaal geen verhoogde gevoeligheid voor corona-infecties aantonen tijdens een pollenseizoen. De stelling is dus tot nader orde meer fantasie dan wetenschap.