Waar komt dit nieuws vandaan?

Het B.1.1.7-virus is een variant van het coronavirus SARS-CoV-2 die voor het eerst in Groot-Brittannië werd beschreven. Deze ‘Britse variant’ haalt nu dagelijks de krantenkoppen. Virussen wijzigen (muteren) voortdurend, meestal zonder veel gevolg voor besmettelijkheid, ziekte of vaccin. Maar heel af en toe zijn de kleine wijzigingen (mutaties) toch van die aard dat er een virus ontstaat dat makkelijker mensen besmet. Dat is helaas het geval met de Britse variant. Het is aangetoond dat de Britse variant besmettelijker is dan het ‘gewone’ coronavirus. En hoe meer mensen covid-19 krijgen, hoe meer er helaas overlijden.

Net na de kerstvakantie telde België een handvol covid-19-gevallen met de Britse variant en eind januari ging het naar schatting al om een kwart van alle coronabesmettingen. Het Britse coronavirus zou 30 tot 60% besmettelijker zijn, al wisselen deze cijfers.

Maar is de Britse variant ook dodelijker? Onderzoekers uit Londen berekenden op basis van gegevens van miljoenen geteste Britten dat covid-19, veroorzaakt door het B.1.1.7-virus of de Britse variant, ongeveer 30% dodelijker is dan ‘gewone’ covid-19 door de eerdere varianten van het coronavirus (1).

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Hoe hebben de Londense onderzoekers dit berekend? Ze keken naar 92.207 besmettingen met de Britse variant en evenveel besmettingen met ‘gewone’ coronavirussen (controlegroep), en deden volgende vaststellingen:

• Personen die besmet raakten met de Britse variant werden niet beduidend vaker gehospitaliseerd dan mensen besmet met een gewone variant.
• In beide groepen waren er weinig overlijdens door covid-19: 0,09% van de patiënten met covid-19 door de Britse variant overleefden de infectie niet, in vergelijking met 0,07% van de andere covid-19-patiënten.
  • Dit verschil van 0,02% komt neer op een stijging van 28%, of ongeveer 30%.
  • Het cijfer van 30% kreeg alle aandacht, omdat het veel angstaanjagender klinkt dan een stijging van 0,02%.
  • Het eerste cijfer (30%) is de relatieve toename van het risico, terwijl het tweede cijfer (0,02%) de absolute toename op overlijden op een totaal van 92.207 besmettingen weergeeft.

Een eerdere studie waarbij de gevolgen van de Britse variant vergeleken werden met de gewone, stelde helemaal geen verschil vast in risico op overlijden.

Een correcte interpretatie blijft heel moeilijk, om volgende redenen:

• Er wordt niet altijd rekening gehouden met de leeftijd van de covid-19-patiënten.
• Bij slechts een fractie van alle covid-19-patiënten werd nagegaan met welke variant ze besmet waren.
  • Een gewone coronatest (PCR) geeft immers niet aan om welke variant het gaat.
  • Daarvoor zijn extra genetische tests nodig, en die worden niet systematisch uitgevoerd.

Conclusie

Onderzoekers uit Londen stelden een kleine stijging vast in het aantal overlijdens bij mensen besmet met de Britse variant van het coronavirus: van 0,07% voor de gewone variant naar 0,09% voor de Britse. In beide gevallen gaat het om een laag risico op sterfte. De kleine stijging van 0,02% kan je ook uitdrukken als een toename van 28%, of afgerond 30%. Dat klinkt veel angstaanjagender dan de werkelijke stijging van 0,02%. Onthoud: het gemiddelde risico op overlijden door covid-19 is laag, ook wanneer je besmet bent met de Britse variant.