Waar komt dit nieuws vandaan?

In 2010 gingen Amerikaanse onderzoekers na of mensen met obesitas vatbaarder waren voor ernstige gezondheidsproblemen na een besmetting met een virus (1).

Het ging uiteraard niet om het huidige coronavirus, maar wel om het griepvirus H1N1. Dat is afkomstig van het vogelgriepvirus. Uit hospitalisatiegegevens selecteerden de onderzoekers 534 volwassenen besmet met H1N1.

Meer dan de helft van de personen hadden een Body Mass Index (BMI) van meer dan 30. De BMI is een index voor het gewicht in verhouding tot lichaamslengte. Een persoon met een BMI boven 30 heeft obesitas (of zwaarlijvigheid), tussen 25 en 30 heeft hij overgewicht en tussen 20 en 25 een normaal gewicht.

Het aantal mensen met obesitas opgenomen in het ziekenhuis was relatief gezien dubbel zo hoog als het aantal mensen met obesitas in de maatschappij. Van de 92 personen die overleden, had 61% een BMI boven 30 en 30% een BMI boven 40, wat ernstige obesitas aanduidt. De onderzoekers toonden aan dat een BMI boven 40 het risico op overlijden na een infectie meer verhoogde dan de leeftijd.

De onderzoekers besluiten dat een infectie door een virus meer gezondheidsgevolgen heeft voor mensen met obesitas.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Dergelijke studies lijken op het eerste zicht eenvoudig: je weegt en meet de mensen, berekent de BMI en gaat na wie overleeft en wie niet. Het probleem is natuurlijk dat oudere mensen meestal een hogere BMI hebben en dat deze oudere mensen meerdere gezondheidsproblemen kunnen hebben (2).

Andere gezondheidsproblemen

Mensen met obesitas hebben daarenboven een groter risico op diabetes, hartziekten en kanker. Door het hoog lichaamsgewicht bewegen deze mensen ook minder, waardoor de algemene lichaamsconditie minder goed is.

Een tweede element is dat een H1N1-griep niet hetzelfde is als een infectie met coronavirussen. Desondanks kunnen gegevens uit het verleden ons interessante lessen leren. De Amerikaanse studie leert ons vooral twee zaken: meer mensen met obesitas worden na een virusinfectie met spoed opgenomen wegens gezondheidsklachten en de sterfte bij obesitas ligt merkelijk hoger.

Dit laatste gold in deze studie echter alleen voor een BMI boven 45. Met een BMI tussen 30 en 45 was er geen verhoogde sterfte. Een BMI boven 45 betekent bijvoorbeeld dat iemand van 1,70 m minimaal 130 kg weegt.

Meer energiereserve

Onderzoek in het algemeen toont aan dat mensen met overgewicht het soms beter doen op intensieve zorg dan andere patiënten, wellicht omdat ze een grotere energiereserve hebben om een bepaalde periode minder of niet te eten (3). Het is ook bekend dat diabetespatiënten (dit zijn vaker mensen met overgewicht) evenveel kans lopen op een besmetting met een virus, maar dat ze kwetsbaarder zijn voor de gezondheidscomplicaties.

Zodra een persoon met obesitas het coronavirus te pakken heeft, is het voor hem of haar extra moeilijk om te ademen door de vetmassa rond de longen die weerstand biedt wanneer de longen zich proberen te vullen. Dit wordt ook bevestigd in de praktijk, waar gehospitaliseerde mensen met obesitas meer kunstmatige beademing moeten hebben (4).

Conclusie

In een Amerikaanse studie tonen onderzoekers aan dat mensen met meer extreme vormen van obesitas (een BMI hoger dan 45) vatbaarder zijn voor gezondheidsproblemen na een besmetting met een virus. In de praktijk zien we ook dat mensen met obesitas vaker kunstmatige beademing nodig hebben. Deze studie ging niet over het nieuwe coronavirus.