Waar komt deze bewering vandaan?
In de media stelt de neuskeeloor-arts Peter Hellings (KU Leuven) dat hij op moleculair en cellulair niveau verklaringen vindt waarom bepaalde neussprays met cortisone, die gebruikt worden bij bijv. hooikoorts of astma, bescherming kunnen bieden tegen covid-19. Meer bepaald gaat het om fluticason, een cortisonespray voor de neus die enkel op voorschrift verkrijgbaar is. Volgens de Leuvense arts zou de spray ervoor zorgen dat het neusslijmvlies meer weerstand kan bieden tegen coronavirussen, doordat het slijmvlies minder moleculen zou bevatten waaraan het virus zich kan binden.
Gezondheid en Wetenschap vond geen publicaties in de wetenschappelijke literatuur die deze verklaring onderbouwen. De Leuvense arts verwees wel naar een studie uit Cleveland in Ohio, waarbij wetenschappers vaststelden dat personen die een neusspray op basis van cortisone gebruikten:
- minder kans hadden om ernstige covid te ontwikkelen;
- minder vaak op intensieve zorg terechtkwamen;
- een kleiner risico liepen om aan covid te sterven (1).
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De Leuvense arts zoekt een verklaring voor het mogelijke voordeel dat gebruikers van deze neusspray met cortisone zouden hebben tegenover een mogelijke coronabesmetting.
De studie uit Cleveland (1) suggereert inderdaad dat neussprays met cortisone, zoals fluticasonspray, een oplossing kunnen bieden tegen ernstige covid-19. De Amerikanen volgden 72.147 patiënten die positief testten op corona: 10.187 van hen gebruikten een neusspray met cortisone, bijv. tegen hooikoorts, vooraleer ze positief testten. In vergelijking met de andere positief geteste personen, die geen neusspray gebruikten, hadden de neusspraygebruikers ongeveer 20% minder kans om ernstige covid te ontwikkelen.
Deze studie heeft echter zijn beperkingen.
- Het is louter een beschrijvende studie die alleen een verband ziet tussen het gebruik van deze neussprays en ziekenhuisopnames. We weten niet of het gaat om een oorzakelijk verband.
- De mensen die deze spray gebruikten, hebben een andere achtergrond dan de andere groep. Misschien nemen ze ook andere medicatie, of hebben ze een ‘afwijkend’ afweersysteem (het gaat vaak om allergische patiënten).
- Dat kunnen allemaal, los van het gebruik van de neusspray, oorzaken zijn van het verminderde risico op ernstige covid.
- De onderzoekers geven zelf aan dat dit verband verder onderzocht moet worden vooraleer uitspraken te kunnen doen.
- We weten niet hoelang je zo’n neusspray zou moeten gebruiken vooraleer je besmet raakt: een maand, een dag, … ?
- Zou het bijvoorbeeld werken als je het begint te gebruiken na een risicocontact? Daarover is niets bekend.
- Wat we wel weten, is dat deze neusspray zeker niet helpt als mensen al covid ontwikkelen. Twee goed opgezette studies tonen aan dat de neusspray het verloop van covid-19 niet beïnvloedt (2,3).
Conclusie
Of personen die een neusspray met cortisone, zoals fluticason, gebruiken minder ernstige covid ontwikkelen wanneer ze besmet raken is mogelijk, maar verre van bewezen. Wat we wel weten uit goed opgezette studies is dat deze neussprays geen voordeel bieden in de behandeling van covid-19: in dat geval werken ze niet beter dan placebo.
