Waar komt dit nieuws vandaan?
Voor de eerste vaccinatieronde werden in België nooit verschillende covid-vaccins gebruikt voor eenzelfde persoon. Wie een eerste dosis kreeg van het Pfizer-vaccin, kreeg dat ook voor de tweede dosis. Hetzelfde gold voor Moderna en AstraZeneca. Nu we gestart zijn met het geven van een extra prik, of booster, worden enkel de mRNA-vaccins van Pfizer of Moderna ingezet. Het is niet onlogisch dat mensen die eerder een ander type vaccin kregen, zich hierbij vragen stellen. Waarom kon het eerder niet en nu wel? En welk effect heeft het combineren van verschillende vaccins op de bescherming tegen covid-19?
Volgens de eerste publicaties zou het combineren van vaccins de bescherming verbeteren.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Het combineren van verschillende types vaccins gebeurde in sommige landen al bij de start van de vaccinatiecampagne noodgedwongen, bijvoorbeeld wanneer er productieproblemen waardoor, waardoor een tekort ontstond van een bepaald type. Die ervaring leerde alvast dat er geen reden is om ongerust te zijn. Maar toen was er nog geen bewijs dat het goed zou werken, en dat is de reden waarom België niet wilde combineren.
Zweden
In Zweden werden de meeste mensen de eerste keer gevaccineerd met het vaccin van AstraZeneca, maar kreeg een groot aantal van hen een mRNA-vaccin (Pfizer of Moderna) als tweede dosis. Zweedse wetenschappers vergeleken in een studie 430.000 mensen die volledig gevaccineerd werden met AstraZeneca (gemiddelde leeftijd 67 jaar) met 110.000 niet-gevaccineerde personen en daarnaast 94.000 personen die als tweede prik het Pfizer-vaccin kregen en 16.000 personen die als tweede prik Moderna kregen (gemiddeld 44 jaar) met een niet-gevaccineerde controlegroep (2).
Ze volgende alle groepen drie maanden op. In totaal moesten 19 personen met covid-19 naar het ziekenhuis, waarvan 16 niet-gevaccineerden. Van de drie gevaccineerden die toch werden opgenomen in een ziekenhuis met covid-19, hadden er twee enkel AstraZeneca gekregen en de derde AstraZeneca en Pfizer. Door de kleine aantallen proefpersonen kan je niet besluiten dat de combinatie van vaccins beter beschermt. Wat wel duidelijk is: je bent best beschermd als je gevaccineerd bent en het kan geen kwaad om twee types vaccins te combineren.
Verenigde Staten
Amerikaans onderzoek over het combineren van vaccins bij 450 personen, ofwel Pfizer en Moderna, ofwel Pfizer of Moderna en Janssen, keken na hoeveel antistoffen de personen aanmaakten na vaccinatie (3).
De studie suggereert dat eindigen met een mRNA-vaccin leidt tot meer antistoffen. Maar de hoeveelheid antistoffen zegt niet alles over hoe goed je beschermt bent tegen de infectie, want naast de kwaliteit van de antistoffen spelen ook andere vormen van immuniteit (cellulaire immuniteit) een rol. Ze gingen niet na hoeveel mensen covid-19 kregen.
Andere studies
Naast de genoemde studies zijn er nog andere publicaties en observaties die erop wijzen dat het zeker geen nadeel is om vaccins te combineren. Het is volledig veilig. Het vakblad Nature besluit hieruit dat er geen reden is om trouw te blijven aan één merk (4).
Conclusie
In het begin kreeg je twee prikken van hetzelfde type vaccin (of één prik van Janssen), omdat enkel deze vaccinatieschema’s uitvoerig bestudeerd werden. Ondertussen weten we dat het combineren van verschillende types van vaccins geen nadeel is, maar zelfs meer antistoffen opwekt, vooral wanneer de extra dosis een mRNA-vaccin is (al is dat niet altijd zo, onderzoek is nog aan de gang). Vaccins combineren is dus volkomen veilig en biedt een goede bescherming.
