Waar komt dit nieuws vandaan?
Hoe meer vaccins er toegediend worden, hoe meer informatie we krijgen over de bijwerkingen ervan. Naast de lokale bijwerkingen zoals pijn of roodheid ter hoogte van de injectieplaats, kunnen er ook algemene bijwerkingen optreden zoals koorts, hoofdpijn en spierpijn. Bij bepaalde vaccins komen de bijwerkingen vaker voor na de tweede prik. Ze zijn dan ook intenser.
Op verschillende nieuwssites lezen we intussen dat mensen die eerder covid-19 doormaakten een hoger risico hebben op algemene bijwerkingen, ook na de eerste prik. Een verklaring zou kunnen zijn dat die personen al een beperkte immuniteit tegen het coronavirus hebben. Ze zouden dus sterker reageren bij vaccinatie, met meer symptomen als gevolg (1). Wat zeggen de studies?
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Meer bijwerkingen na corona-infectie?
- Enkel voor het Moderna-vaccin werd tijdens de klinische studie (fase 3) gerapporteerd over hoe mensen die eerder covid-19 doormaakten reageerden op de prik.
- Uit die studieresultaten blijkt dat personen die eerder een corona-infectie opliepen:
- net minder last hadden van de prik, zowel na de eerste als na de tweede dosis;
- alleen na de eerste dosis een licht verhoogde kans hadden op een kortdurend algemeen ziektegevoel (2).
Toch is daarmee niet alles gezegd. Verschillende andere studies, uitgevoerd tijdens de uitrol van de vaccinatiecampagne, wijzen op iets meer nevenwerkingen na de prik bij personen die eerder covid-19 hadden:
- Een kleine studie bij 109 gezondheidsmedewerkers die een Pfizer- of Moderna-vaccin kregen, suggereert dat na de vaccinatie:
- er geen verschil is voor de lokale bijwerkingen, zoals pijn op de prikplek;
- degenen die eerder covid-19 doormaakten, zich dubbel zo vaak wat ziekjes voelden.
- Het is bij deze studie niet duidelijk wie welk vaccin toegediend kreeg. Daarom is het niet mogelijk om de nevenwerkingen bij mensen die eerder covid-19 hadden te vergelijken voor de vaccins van Pfizer en Moderna (3).
- In Groot-Brittannië wordt het grootschaliger aangepakt. Wetenschappers lanceerden de ZOE-app, die je bevraagt over je vaccinatie-ervaring (4):
- Meer dan 700.000 Britten vulden de enquête in. De conclusies over bijwerkingen zijn gebaseerd op meer dan 40.000 deelnemers.
- Zowel voor het Pfizer- als het AstraZeneca-vaccin werden meer bijwerkingen gerapporteerd in de groep die covid-19 doormaakte.
- Voor het Pfizervaccin werden bijwerkingen gerapporteerd bij 12,2% van de personen die niet eerder ziek waren, en bij 35,7% van de mensen die al covid-19 hadden doorgemaakt.
- Voor het AstraZeneca-vaccin ging het respectievelijk om 31,9% en 52,7%.
De resultaten zijn dus niet eenduidig. Toch lijkt er een trend te zijn dat je na covid-19 meer kans hebt op bijwerkingen van het coronavaccin.
Bijwerkingen zijn normaal
Je lichaam reageert op een vaccin omdat je immuunsysteem geprikkeld wordt. Op zich is dat niet ongewoon. Daardoor ontstaan symptomen als koorts, spierpijn en hoofdpijn (1,3,4). Al kan je niet stellen dat je meer antistoffen of immuuncellen aanmaakt als je hevigere nevenwerkingen hebt.
Op zich vormen bijwerkingen geen probleem: ze zijn vervelend, maar na een tweetal dagen ben je ervan af. Zulke klachten verdwijnen in het niets wanneer je ze vergelijkt met de mogelijke symptomen van covid-19. Je kan ook gerust een pijnstiller nemen om de bijwerkingen te verlichten.
Conclusie
Opvolgstudies bevestigen dat je een hogere kans hebt op bijwerkingen na vaccinatie wanneer je reeds covid-19 doormaakte. Toch kwam dat niet altijd naar voor tijdens de fase 3-studies met de coronavaccins. Na een corona-infectie heb je, in beperkte mate, al wat immuniteit opgebouwd tegen het virus. Mogelijk reageert je lichaam dan wat sterker op het vaccin, waardoor je iets meer last hebt van klachten als koorts, hoofdpijn en spierpijn. Op zich geen probleem: de bijwerkingen maken deel uit van de opgewekte immuunrespons en verdwijnen na een tweetal dagen.
