Waar komt dit nieuws vandaan?
Vaccinatie bij zwangere vrouwen
Zwangere vrouwen maken zelden deel uit van studies waarin nieuwe geneesmiddelen, waaronder vaccins, worden uitgetest. Dat is logisch, want ze vormen een bijzonder kwetsbare groep. Wat veilig is voor niet-zwangere personen, is dat niet automatisch voor zwangere vrouwen, om twee redenen:
- Het immuunsysteem reageert anders in de zwangerschap.
- Het embryo of de foetus moet beschermd worden.
Om die redenen mogen zwangere vrouwen bijvoorbeeld niet systematisch vaccins krijgen waarin levend afgezwakte virussen zitten. Van andere vaccins, tegen kinkhoest en griep bijvoorbeeld, weten we wel dat ze veilig zijn in de zwangerschap.
Effecten van coronavaccinatie op zwangere vrouwen
De coronavaccins die momenteel in België gebruikt worden (van Pfizer en Moderna) bevatten geen levend afgezwakte virussen, maar worden volledig synthetisch gemaakt en bevatten mRNA. Aan de studies met deze nieuwe vaccins namen enkele tientallen vrouwen deel die niet gepland zwanger werden in de loop van het onderzoek. Bij deze groep zwangere vrouwen werden geen noemenswaardige problemen vastgesteld.
Ook bij drachtige proefdieren (ratten), waarbij de coronavaccins werden getest, waren er geen negatieve effecten op het nageslacht. Dat is op zich gunstig, maar onvoldoende om te besluiten dat deze vaccins veilig zijn voor alle zwangere vrouwen.
Covid-19 bij zwangere vrouwen
Anderzijds zijn er aanwijzingen dat vrouwen die een coronabesmetting oplopen tijdens de zwangerschap, een groter risico lopen op een ernstige vorm van covid-19. Daarvoor moeten ze vaker gehospitaliseerd worden en komen ze vaker op intensieve zorg terecht (1). Ook het risico op een vroegtijdige bevalling is verhoogd (1). Voor het kind zelf is er geen verhoogd risico op afwijkingen aangetoond.
Vandaag kunnen we met zekerheid zeggen dat zwangerschap een risicofactor is voor ernstige covid-19.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Op basis van alle wetenschappelijke bevindingen tot nu toe, heeft de Hoge Gezondheidsraad (HGR) op 21 januari 2021 onderstaande adviezen geformuleerd. Wanneer nieuwe gegevens ter beschikking komen, kan de HGR deze adviezen aanpassen.
1. Zwangere vrouwen:
- Zwangere vrouwen worden niet systematisch gevaccineerd met de nieuwe coronavaccins, tenzij ze:
- een hoger risico lopen om besmet te worden met het coronavirus, bijvoorbeeld vrouwen die werken in de zorgsector;
- een hoger risico lopen op een ernstige vorm van covid-19 wegens bepaalde onderliggende aandoeningen.
2. Vrouwen die zwanger willen worden:
- Veiligheidshalve wordt aangeraden om een zwangerschap uit te stellen tot 2 maanden na de tweede vaccindosis. Lukt dat niet, dan mag het ook eerder. De voordelen wegen in dat geval op tegen de mogelijke nadelen.
- Ook hier vormen vrouwen een uitzondering wanneer ze:
- door hun werk worden blootgesteld aan het coronavirus;
- door een andere aandoening een hoger risico lopen op een ernstige vorm van covid-19.
3. Vrouwen die borstvoeding geven:
- Zij mogen gevaccineerd worden, zeker wanneer ze in de gezondheidssector werken of tot een risicogroep behoren.
- Tot nu toe is niet aangetoond dat het vaccin via de moedermelk bij het kind kan terechtkomen. Als dat wel zo zou zijn, worden de vaccin-bestanddelen zo goed als zeker vernietigd in het spijsverteringskanaal van de zuigeling.
Je vindt het volledige advies hier: HGR covid-vaccinatie en zwangerschap advies januari 2021
Conclusie
Volgens het advies van de Hoge Gezondheidsraad wordt coronavaccinatie (met mRNA-vaccins) toegelaten tijdens de zwangerschap bij vrouwen die extra worden blootgesteld aan coronavirussen (bijv. verpleegsters of artsen) en vrouwen met een onderliggende aandoening, waardoor ze een groter risico lopen op ernstige covid-19. Vrouwen die zwanger willen worden, doen dat best na de tweede vaccindosis, tenzij ze tot de hogergenoemde risicogroepen behoren. Voor vrouwen die borstvoeding geven is er geen bezwaar.
