Waar komt dit nieuws vandaan?
Belgische onderzoekers gingen het verband na tussen het vitamine D-gehalte in het bloed en complicaties na een besmetting met het coronavirus (1). Voor hun studie verzamelden de onderzoekers de dossiers van 186 patiënten die opgenomen werden met ernstige ademhalingsproblemen door covid-19. In die dossiers keken ze naar de vitamine D-waarden van de personen bij hun opname in het ziekenhuis.
In totaal had 59% van de opgenomen personen een te laag vitamine D-gehalte in het bloed. Opmerkelijk is dat de sterfte door longinfecties bijna driemaal hoger lag bij mensen met lage vitamine D-waarden in vergelijking met personen met hogere waarden. Het effect was vooral beduidend bij mannen.
De onderzoekers besluiten dat, rekening houdend met verstorende factoren zoals leeftijd en diabetes, lage vitamine D-bloedwaarden de kans op overlijden ten gevolge van een corona-infectie verhogen. Het is niet de eerste studie die een verband suggereert tussen vitamine D en covid-19.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie is een cohortstudie: dat is een type waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgverbanden kan aantonen. De beperkingen van dergelijk waarnemend onderzoek komen hier tot uiting. De meeste waarnemende studies proberen zo goed mogelijk rekening te houden met verstorende factoren. In dit onderzoek wordt echter zwaarlijvigheid (obesitas) niet in rekening gebracht, terwijl dat een grote rol kan spelen:
- Er bestaat een verband tussen obesitas en een laag vitamine D-gehalte in het bloed (2).
- We weten dat mensen met obesitas meer gezondheidsproblemen hebben wanneer ze een corona-infectie doormaken (3).
In deze Belgische studie zijn vermoedelijk dus niet de lage vitamine D-gehaltes verantwoordelijk voor de lagere overlevingskansen, maar de zwaarlijvigheid. Om dat onderscheid te kunnen maken, hadden de onderzoekers de gewichtsfactor in rekening moeten brengen. Dat is duidelijk niet gebeurd. Verder hielden de wetenschappers geen rekening met roken, nog een factor die de overleving kan beïnvloeden.
Van alle vitamines is vitamine D waarschijnlijk het meest vatbaar voor verstorende factoren. Waar de meeste vitamines voornamelijk in voedingsmiddelen en dranken zitten, kan het menselijk lichaam zelf vitamine D aanmaken. Dat betekent dat leefgewoonten het vitamine D-gehalte in het bloed kunnen beïnvloeden. Roken, obesitas en een gebrek aan lichaamsbeweging zijn allemaal risicofactoren voor lage vitamine D-waarden, maar net zo goed voor vroegtijdig overlijden.
Conclusie
Een Belgische studie toont aan dat de kans om te overlijden ten gevolge van covid-19 opmerkelijk hoger is wanneer een persoon lage vitamine D-waarden heeft. De onderzoekers konden geen oorzakelijk verband aantonen, en hielden geen rekening met overgewicht en rookgedrag. Dat zijn twee factoren die de kans op vroegtijdig overlijden door covid-19 verhogen én gepaard gaan met een laag vitamine D-gehalte in het bloed.
