Waar komt dit nieuws vandaan?
Een goed voorbeeld van dergelijke beweringen is een Instagram-post die recent verwijderd werd (1). Daarin werd beweerd dat onder andere vaccinaties, handen wassen en mondmaskers je immuniteit geen goed doen, en dat de overheid dat voor de mensen verzwijgt.
Zulke ideeën suggereren dat de overheid en wetenschappelijke instanties niet bekommerd zijn om de immuniteit, en dus de gezondheid, van de bevolking. Je zou er ook uit kunnen afleiden dat je je beter niet aan de maatregelen houdt om covid-19 of andere infecties te bestrijden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Coronamaatregelen
- Je handen wassen is een van de meest effectieve manieren om je eigen risico op infecties te verminderen. Je beperkt er ook de verspreiding van infecties naar andere personen mee (2).
- Een mondmasker houdt de verspreiding tegen van luchtdruppels die een geïnfecteerde persoon uitademt. Bovendien beschermt het anderen tegen het inademen van zulke druppels (3).
Mondmaskers en handen wassen vormen dus goede strategieën om niet in aanraking te komen met het coronavirus. Hetzelfde geldt voor andere maatregelen zoals:
- afstand houden;
- grote groepen mensen vermijden;
- gesloten ruimtes verluchten.
Verzwakken hygiënemaatregelen je immuunsysteem?
Ook wanneer je de bovenvermelde maatregelen volgt, word je dagelijks voortdurend blootgesteld aan miljoenen microben. Die verblijven zowel in je lichaam als op je huid en in je omgeving. Je lichaam probeert die organismen te herkennen en potentiële ziektekiemen uit te schakelen.
Er schort dus iets aan het idee dat buitensporige hygiënemaatregelen je immuunsysteem verzwakken. Er bestaat wel een wetenschappelijke hypothese dat de ontwikkeling van het immuunsysteem bij kinderen gebaat zou zijn bij een vroege blootstelling aan microben. Maar onder wetenschappers bestaan er ook ernstige twijfels of dat altijd het geval is (4,5). Bovendien verwijst de hypothese enkel naar kinderen, en niet naar volwassenen die over een volledig ontwikkeld immuunsysteem beschikken.
Kortom, hygiënische en andere maatregelen doen lang niet alle microben in je omgeving verdwijnen. Maar je verlaagt er wel je risico op infecties mee.
Vaccinaties trainen je immuunsysteem
Wanneer je besmet raakt met SARS-CoV-2, het coronavirus, kan het enkele dagen tot zelfs twee weken duren voordat je immuunsysteem het virus herkent en in actie schiet. Dat komt doordat het coronavirus voor de meeste mensen nog een onbekende indringer is. Ondertussen kan het virus lelijk huishouden in je lichaam.
Om dat te verhinderen, kan je je immuunsysteem trainen via vaccinatie. Dat verloopt als volgt:
- Een onschadelijk stukje van het virus wordt in je lichaam geïntroduceerd.
- Je lichaam leert de indringer herkennen, zonder dat het echte virus je lichaam infecteert en eventuele schade aanricht (6).
- Onze zogenaamde B-cellen spelen daarbij een belangrijke rol. Ze produceren antistoffen die aan de indringer blijven kleven.
- Dankzij die antistoffen krijgen de zogenaamde killer T-cellen het signaal dat ze de indringer mogen vernietigen.
- Nadat het gevaar is geweken, blijven een aantal van de B-cellen in je lichaam bestaan en worden ze zogenaamde geheugencellen. Zo kan je lichaam bij een nieuwe aanval sneller op de indringer reageren.
Conclusie
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat de coronamaatregelen de werking van je immuunsysteem verzwakken. Je immuniteit blijft in je leefomgeving voldoende uitgedaagd om potentiële indringers te herkennen en uit te schakelen. Het lichaam van de grote meerderheid van de bevolking is nog niet vertrouwd met SARS-CoV-2, het coronavirus. Daarom helpen vaccinaties om je immuunsysteem sterker te maken.
