Waar komt dit nieuws vandaan?

Dat quarantainemaatregelen de verspreiding van een gevaarlijk virus kunnen indijken, blijkt uit de cijfers van de corona-epidemie. In andere landen namen ze eerder al dergelijke maatregelen tegen andere virusuitbraken, waaronder die van het SARS-virus in delen van China en Canada in 2003 en van het ebolavirus in een aantal West-Afrikaanse landen.

De massaquarantaine van een land of een stad is nooit een aangename ervaring en heeft een belangrijke psychologische impact op de bevolking. Britse wetenschappers verzamelden 24 studies over de psychologische impact van quarantaine in een overzichtsonderzoek (1). Ze vonden elf studies over SARS, vijf over ebola en de overige over diverse andere virusuitbraken, zoals de Mexicaanse griep. `

De onderzoekers lijsten in hun publicatie de negatieve gevolgen op en geven adviezen om deze te beperken. Bijna alle opgenomen studies rapporteerden negatieve effecten, zoals het posttraumatisch stresssyndroom, verwarring, woede, angst, frustratie, verveling, een sombere stemming en slecht slapen. Veel mensen meldden ook dat ze stress hadden als gevolg van (de angst voor) financieel verlies.

De negatieve effecten verdwenen vaak niet meteen na het opheffen van de maatregelen, maar bleven maandenlang nazinderen. Angst bleef vaker vier tot zes maanden na de quarantaine aanwezig bij mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid. Gezondheidswerkers liepen een hoger risico op het posttraumatisch stresssyndroom.

De angst om zelf besmet te zijn was het hoogst bij de gezondheidswerkers. Hoe langer de quarantaine duurde, hoe groter de negatieve impact op het psychisch welzijn.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze overzichtsstudie gaat niet over de huidige coronapandemie, maar over andere virussen die in het verleden leidden tot een quarantaine van hele steden of staten. De gevolgen van het beperken van de vrijheid van individuen in combinatie met de angst voor besmetting zijn waarschijnlijk wel vergelijkbaar met de huidige situatie.

De onderzoekers bevroegen ook wat mensen in eerdere quarantaines geholpen heeft om psychisch het hoofd boven water te houden. Daaruit formuleerden ze een aantal adviezen:

• Juiste informatie is zeer belangrijk: mensen moeten weten wat er aan de hand is en ze moeten begrijpen waarom de maatregelen nodig zijn.
• Snel en efficiënt communiceren is essentieel.
• De bevoorrading van medisch materiaal en andere noodzakelijke producten (o.a. voeding) moet gegarandeerd zijn.
• De quarantaine duurt het best zo kort mogelijk en de we mogen ze niet voortdurend verlengen. Daardoor blijven mensen in het ongewisse.
• Opgelegde quarantainemaatregelen zijn moeilijker verteerbaar dan vrijwillige isolatie.
  

Conclusie

Quarantainemaatregelen gaan gepaard met een negatieve impact op het psychologische welbevinden, zo blijkt uit een overzichtsstudie van gelijkaardige maatregelen na de uitbraken van SARS, ebola en de Mexicaanse griep. De impact vergroot naarmate de quarantaine langer duurt en gezondheidswerkers en mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid riskeren de negatieve gevolgen ook na de quarantaine langer mee te dragen. Snel en efficiënt informeren, de bevoorrading garanderen en de maatregelen zodra het kan versoepelen, verminderen de kans op ernstige psychische problemen.