nov 2023

Foto van Israëlische soldaat aan salontafel is hoogstwaarschijnlijk bewerkt
factcheck

Op sociale media wordt een foto verspreid van een Israëlische soldaat die vlak voor gebombardeerde huizen in een zetel zit aan een tafel met koekjes en koffie. De foto van de Israëlische soldaat werd hoogstwaarschijnlijk bewerkt door Generatieve artificiële intelligentie. Vreemde fouten, zoals een koffietas met twee oren en een zwevende fles, wijzen daarop. Ook een beeldmanipulatie-analyse toont sporen van manipulatie bij de tafel.

nov 2023

Van regionieuws in België tot nepnieuws in Oost-Europa
explainer

De afgelopen weken gingen nieuwsberichten over gekapte bomen in Genk en een middelbare school in Henegouwen plots viraal in Oost-Europa. Facebookberichten in het Bulgaars en Georgisch vervalsten lokaal nieuws uit België om zonnepanelen en vaccins in diskrediet te brengen.

nov 2023

Ja, deze video toont hoe het Israëlisch leger een Palestijnse waterbron dichtmaakte
factcheck

Een video op sociale media zou tonen hoe een waterput in de buurt van de stad Hebron (op de Westelijke Jordaanoever) dichtgemaakt werd door het Israëlisch leger afgelopen zomer. De beelden zijn echt. Verschillende bronnen bevestigen dat een waterbron in de buurt van Hebron dichtgemaakt werd in opdracht van de Israëlische overheid. Volgens de Israëlische overheid ging het om een illegaal aangelegde waterbron.

nov 2023

Nee, deze foto bewijst niet dat Hamas veertig baby’s onthoofd heeft
factcheck

Op sociale media wordt beweerd dat leden van Hamas veertig Israëlische baby’s onthoofd hebben. Aan die bewering wordt nu ook een afbeelding ter bewijs gekoppeld. De foto is echter dermate onduidelijk dat ze niet als hard bewijs voor die bewering kan dienen. Ook het Israëlisch defensieleger zegt dat ze de claim niet officieel kan bevestigen.

nov 2023

Geen bewijs voor toename van kanker door vaccins
factcheck

De angst dat de coronavaccins kanker zouden veroorzaken is niet nieuw. Dat idee duikt regelmatig op en is al meermaals gefactchecked. In een artikel van De Andere Krant wordt deze claim opnieuw verspreid. Er is echter nog steeds geen bewijs voor. Uit cijfers van kankerregisters blijkt geen stijging van het aantal kankerdiagnoses.

nov 2023

Video met dansende Israëli’s uit 2014 heeft niets te maken met het huidige conflict
factcheck

Een video waarop dansende Israëli’s te zien zijn, die “Gaza is een kerkhof” zingen, circuleert op social media. Het zou een steunbetoging tonen voor het huidige offensief van Israël in de Gazastrook. Dat klopt niet. De beelden tonen een Israëlische betoging uit 2014 tegen een gemengd huwelijk en hebben niets te maken met het huidige conflict.

nov 2023

VRT kost jaarlijks geen 150, maar 100 euro per huishouden
factcheck

Econoom Geert Noels geeft aan dat hij 150 euro per jaar aan de VRT betaalt via zijn belastingen. Volgens de VRT bedraagt de kostprijs van de overheidsfinanciering echter maar 42 euro per Vlaming. De bedragen verschillen omdat Noels zijn berekening baseert op het aantal huishoudens in Vlaanderen, terwijl VRT naar het aantal inwoners kijkt. Maar ook dan is het bedrag lager: jaarlijks gaat per huishouden 100 euro aan overheidsfinanciering naar VRT.

okt 2023

Nee, de Russische economie stak de Duitse niet voorbij

factcheck

Op 4 augustus stuurt het Kremlin een bericht de wereld in dat Rusland de grootste economie van Europa zou geworden zijn. De boodschap verschijnt ook op eigen bodem, zoals in een blog van Steven Arrazola de Oñate. De berichtgeving verdient nuance: hoewel het klopt volgens één parameter van de Wereldbank, spreken andere statistieken het tegen.

okt 2023

Ecologische voetafdruk van Belgisch ei is groter dan avocado uit Mexico
factcheck

Volgens onderzoeker Stijn Bruers heeft het eitje van de lokale kippenboer nog steeds een hogere klimaatimpact dan een Mexicaanse avocado. Ondanks het verschil in berekeningswijzen en voedingswaarden lijkt het Belgische eitje inderdaad zowel een hogere CO2-uitstoot als een groter landgebruik te bevatten. De impact van de export van Mexicaanse avocado’s per schip compenseert dit verschil niet.

okt 2023

Geen bewijs dat helft van Vlaamse verbouwpremies naar 30% hoogste inkomens gaat
factcheck

Volgens Vlaams fractieleider van de PVDA Jos D’Haese gaat meer dan de helft van de Vlaamse MijnVerbouwpremies naar de 30% hoogste inkomens. Het klopt dat ongeveer de helft van die premies vloeit naar de laagste inkomenscategorie. En fiscaal valt het hard te maken dat 70% van de Vlamingen tot die groep behoort. Maar daaruit kun je niet afleiden dat de overige helft terechtkomt bij de 30% hoogste inkomens. Achter die 30% schuilen ook investeringen van verhuurders en zaakvoerders.

okt 2023

Nee, Europese steden willen geen vlees en privéauto's verbieden
factcheck

Een video van de Amerikaanse presentator Glenn Beck beweert dat een aantal steden tegen 2030 ambitieuze doelstellingen willen behalen zoals 0 kg vleesconsumptie en 0 particuliere voertuigen. Enkele Nederlandstalige artikelen verwijzen naar de video om te stellen dat Europese steden daarom van plan zijn om vlees, zuivel en privéauto's te verbieden. Dat klopt niet. Steden kunnen dit niet verbieden: het rapport waarop deze claim gebaseerd is, dient enkel als analyse en houdt geen enkele verplichting in.

sep 2023

Oude en getrukeerde beelden bewijzen niet dat laserstralen bosbranden in Hawaï veroorzaakten
factcheck

Online gaan beelden rond die zouden aantonen dat de bosbranden in Hawaï veroorzaakt werden door laserstralen van zogenaamde ‘directed energy weapons’. De berichten op sociale media impliceren dat de natuurbranden met opzet werden aangestoken door overheidsinstanties. Analyse van de beelden toont aan dat het gaat om misleidende video’s en afbeeldingen.

aug 2023

Energie kost per jaar gemiddeld 205 euro meer in Brussel dan in Vlaanderen
factcheck

Volgens Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne (CD&V) betaalt een gezin in Brussel gemiddeld 166 euro per jaar meer aan energie dan een gezin in Vlaanderen. Dat cijfer klopt als je enkel kijkt naar wat de energieleveranciers aanrekenen. Maar als je alle kosten in rekening neemt – zoals belastingen en netwerkkosten – is het verschil groter. Een Brussels gezin betaalt dan bij een gemiddeld verbruik 205 euro meer dan in Vlaanderen.

aug 2023

Nee, dit filmpje toont geen geheime grot in Disneyland
factcheck

Een filmpje van een Amerikaanse acteur uit 2012 werd de afgelopen maanden terug populair. In dat filmpje toont de acteur een ‘geheime grot’ die naar Disneyland in Californië leidt. Op TikTok gaat nu rond dat de grot bestaat én gebruikt wordt voor het ontvoeren van kinderen. Maar de grot is niet echt: het filmpje maakt deel uit van een humoristische cameo. De link met kinderhandel werd er achteraf bij verzonnen.