Bestaat er een verband tussen nachtmerries op kinderleeftijd en psychose?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Aan bijna 15.000 moeders die een kind kregen in de periode 1991 – 1992 werd gevraagd een vragenlijst in te vullen over het slaapgedrag van hun kind tussen 2,5 en 9 jaar. Kampte het kind met slaapproblemen, slaapwandelen of had het regelmatig nachtmerries? Aan bijna 7.000 12-jarige kinderen van de moeders die de vragenlijst hadden ingevuld, werd in een individueel gesprek gevraagd of ze ooit dingen hadden gezien of gehoord die er niet waren (hallucinaties), of ze het gevoel hadden gehad dat ze achtervolgd of bespied werden (paranoia), of dat iemand anders hun gedachten kon lezen. Dergelijke symptomen zouden wijzen op een vroege psychotische ervaring.

Tussen de leeftijd van 2,5 en 9 jaar had driekwart van de kinderen wel eens last van nachtmerries en slecht slapen. Eén op de 5 betrokken kinderen had er volgens hun moeder zelfs geregeld last van. Op de leeftijd van 12 jaar beaamde iets minder dan 5 procent van de kinderen ervaringen te hebben gehad die doen denken aan psychose.

De onderzoekers vonden dat de groep met frequente nachtmerries vaker een psychotische ervaring hadden gehad op 12 jaar (1). Voor andere slaapstoornissen, zoals moeilijk inslapen en slaapwandelen, vond men geen dergelijk verband.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het gaat om een goed uitgevoerde studie, die echter beperkingen heeft. De informatie over slaapproblemen en nachtmerries komt bijvoorbeeld uit tweede hand, van de moeder, en is uiteraard haar interpretatie. De omschrijving van nachtmerries is eveneens gebaseerd op herinneringen en subjectieve bevindingen.

Terwijl de meeste kinderen wel eens kampen met nachtmerries, zijn psychotische verschijnselen zeldzaam. Overigens is een psychotische ervaring op de leeftijd van 12 jaar nog geen voorloper van schizofrenie. Psychosen zijn zeldzaam (komt voor bij 1 op 100 personen) en duiken doorgaans op na de leeftijd van 15 jaar. Het verband tussen gelijkaardige ervaringen op jongere leeftijd en psychosen later in het leven, moet verder onderzocht worden. 

Conclusie

Onderzoekers vinden een verband tussen frequente nachtmerries bij kleine kinderen en een psychotische ervaring op 12-jarige leeftijd. Over de verdere aard van dit verband of de eventuele gevolgen ervan is niets bekend. Er is dan ook geen reden tot ongerustheid.