Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers uit Israël gingen na welk dieet het meest deed vermageren op korte en op lange termijn (1). Ze vergeleken drie vermageringsdiëten:
- een vetarm vermageringsdieet met uitsluiting van vetrijk vlees en vleeswaren, kazen, smeer- en bereidingsvetten, gebak en andere vetrijke zoetigheden;
- een mediterraan vermageringsdieet met vetten en koolhydraten, dus zonder beperking van specifieke voedingsmiddelen;
- een koolhydraatarm vermageringsdieet met uitsluiting van zowel gezonde koolhydraten (donker brood, aardappelen, volle rijst en deegwaren) als ongezonde koolhydraten (bietsuiker, bereidingen met bietsuiker en honing).
Het ketogeen dieet behoort tot een koolhydraatarme voeding. Door het feit dat koolhydraten zo streng beperkt worden, en dat onze hersenen alleen koolhydraten kunnen gebruiken als energiebron, moet het lichaam vetten afbreken tot ketonen. Deze afbraakproducten kunnen dan, i.p.v. koolhydraten, door de hersenen gebruikt worden voor de energiehuishouding.
Deelnemers aan de studie waren 322 zwaarlijvige personen van gemiddeld 52 jaar, die in 3 groepen verdeeld werden met telkens een vermageringsdieet gedurende 1 jaar, gevolgd door een stabilisatieplan. Tijdens de studieperiode werden de personen regelmatig persoonlijk, elektronisch en telefonisch opgevolgd.
Na 5 maanden bedroeg het gewichtsverlies:
- - 4,5 kg voor het vetarm vermageringsdieet;
- - 4,5 kg voor het mediterraan vermageringsdieet;
- - 6,5 kg voor het koolhydraatarm dieet.
Na 2 jaar bedroeg het gewichtsverlies:
- - 2,9 kg voor het vetarm vermageringsdieet;
- - 4,4 kg voor het mediterraan vermageringsdieet;
- - 4,7 kg voor het koolhydraatarm dieet.
Na 6 jaar bedroeg het gewichtsverlies:
- - 0,6 kg voor het vetarm vermageringsdieet;
- - 3,1 kg voor het mediterraan vermageringsdieet;
- - 2,7 kg voor het koolhydraatarm dieet.
De onderzoekers besluiten dat een mediterraan en een koolhydraatarm vermageringsdieet de beste resultaten gaven op lange termijn.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie uit Israël laat duidelijk zien dat een koolhydraatarm vermageringsdieet vergeleken met een vetarm of mediterraan vermageringsdieet na 5 maanden de beste resultaten oplevert. Dit verklaart het commercieel succes van koolhydraatarme vermageringsdiëten zoals Atkins, Montignac en het ketogeen dieet. Dergelijke commerciële diëten besteden vooral aandacht aan de resultaten op korte termijn.
Een tweede punt is dat op korte termijn eigenlijk alle vermageringsdiëten resultaten opleveren, maar dat er na 6 jaar weinig overblijft van het mooie beginresultaat: de groep met een vetarm vermageringsdieet kwam 3,9 kg aan, de mediterrane groep 1,4 kg en de koolhydraatarme groep 3,8 kg. Dit betekent in de praktijk dat een mediterraan vermageringsdieet met een evenwicht tussen vetten en koolhydraten de beste resultaten oplevert op lange termijn. Een verklaring kan liggen in het feit dat een mediterraan dieet onze eetgewoonten het meest benadert, terwijl een vetarm of koolhydraatarm voedingspatroon veel voedingsmiddelen uitsluit.
Een laatste punt is dat het voor veel mensen moeilijk is om op termijn het bereikte resultaat te behouden.
Hoewel het koolhydraatarm en het mediterraan dieet volgens de studie vergelijkbare resultaten opleveren qua gewichtsverlies, blijft een mediterraan eetpatroon de meest gezonde optie op lange termijn:
- Het jojo-effect na een mediterraan dieet is veel lager dan dat na een koolhydraatarm dieet.
- Een mediterraan dieet komt het best overeen met de aanbevelingen gezonde voeding van de Hoge Gezondheidsraad van België en het Vlaams Instituut Gezond Leven.
- Onderzoek toont aan dat de mortaliteit daalt met een mediterraan dieet (3) en stijgt met een koolhydraatarm dieet (4).
- Met het ketogeen dieet (waarbij meer verzadigde vetten gegeten worden) stijgt de cholesterol, en daardoor het risico op hartinfarct en beroerte.
Conclusie
Koolhydraatarme vermageringsdiëten zoals het ketogeen dieet leveren op korte termijn het meeste gewichtsverlies op. Op lange termijn blijken aanhangers echter het meest weer aan te komen. Een mediterrane voeding met een evenwicht tussen vetten en koolhydraten lijkt de beste resultaten op te leveren.
