Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van de universiteit van Oxford en het Zweedse Karolinska Instituut doorzochten de nationale bevolkingsregisters van Zweden om zicht te krijgen op de gevolgen van ernstige hoofdtrauma’s (genre zware hersenschudding) bij kinderen (1). In Zweden worden zeer veel gegevens geregistreerd wat dergelijke studie mogelijk maakt. Van 1.143.470 Zweden geboren tussen 1973 en 1985 werd die groep geselecteerd die voor de leeftijd van 25 jaar gehospitaliseerd was omwille van een hoofdtrauma. Dat waren er 104.290 of 9,1% van de geselecteerde groep. Vervolgens werd gekeken hoe het deze mensen verging in hun verdere leven in vergelijking met de groep zonder hoofdtrauma. Daarbij werd rekening gehouden met familiale omstandigheden (zoals armoede), de gezondheid van broers of zussen, schoolloopbaan, mentale gezondheid en overlijden.
Uit de analyses bleek dat mensen die als kind een hoofdtrauma hadden opgelopen 40% meer risico liepen om te sterven voor de leeftijd van 41 jaar, 28% vaker geen middelbareschooldiploma haalden, 31% vaker een psychiatrische behandeling hadden ondergaan en 57% vaker in de psychiatrie waren opgenomen. Hoe ernstig het hoofdtrauma was geweest, hoe groter deze risico’s.
De onderzoekers suggereerden dat een hoofdtrauma op jonge leeftijd mogelijk oorzaak is van problemen in het latere leven.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie (cohortstudie) laat niet toe uitspraken te doen over de aard van het verband tussen hoofdtrauma in de kindertijd of adolescentie en latere problemen. Ze kan enkel vaststellen dat er een verband is. De weergegeven percentages lijken spectaculair, maar zijn dat in werkelijkheid niet. Het 40% hogere risico op vroegtijdige sterfte bijvoorbeeld betekent concreet dat 1,6% van de mensen met een hoofdtrauma in de kindertijd voor de leeftijd van 41 jaar overleden tegenover 1,4% van de mensen zonder hoofdtrauma. Deze toename van 40% stelt dus niet veel voor. Meer psychiatrische opnames: concreet gaat het om 10,4% van de mensen met hoofdtrauma tegenover 9% van de mensen zonder hoofdtrauma. Geen middelbareschooldiploma: 13,9% van de mensen met hoofdtrauma tegenover 12,5% zonder hoofdtrauma.
Er is al langer controverse rond de gevolgen van stevige kopstoten. In de Verenigde Staten stelt de voetbalfederatie dat kinderen tot 10 jaar niet horen te koppen tijdens voetbal. Hier bestaat dergelijke richtlijn niet.
Conclusie
Deze studie suggereert een mogelijk verband tussen een hersentrauma in de kindertijd of adolescentie, genre hersenschudding waarvoor je even gehospitaliseerd wordt, en problemen in het latere leven. Het gaat echter om zeer beperkte toenames in risico’s voor mentale en sociale problemen, en de vraag is of dit echt iets te betekenen heeft. Stel dat er een oorzakelijk verband is tussen een zware kopstoot tijdens een voetbaltraining en je middelbare school niet afmaken, dan is daar verder niets aan te doen.
