Waar komt dit nieuws vandaan?
Een knie bestaat uit twee botstukken waarvan de uiteinden bekleed zijn met kraakbeen. Bij het ouder worden gaat dat kraakbeen wat onregelmatigheden vertonen door sleet. Dergelijke slijtage is te zien bij een kwart van alle mensen ouder dan 50 jaar. Het zijn beginnende tekens van knie-artrose. Knie-artrose kan ook ontstaan door trauma (vb. sportblessure) of na scheuren van kruisbanden of menisci. Driekwart van de mensen waarbij de meniscus werd weggehaald, ontwikkelen na 10 jaar knieartrose in de betrokken knie. De belangrijkste symptomen van knieartrose zijn pijn en bewegingsbeperking. De pijn komt en gaat en een genezende behandeling bestaat niet. Blijven bewegen is het belangrijkste advies, naast overgewicht vermijden en bij hoge nood pijnstillers innemen. Bij ernstige knieartrose kunnen cortison-injecties en uiteindelijk een knieprothese overwogen worden. Heel vaak worden kijkbuisoperaties (artroscopie) voorgesteld (ook in ons land) waarbij het kniegewricht gespoeld wordt en losse stukjes of gescheurde stukjes (vb van de meniscus) verwijderd worden. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, wordt deze procedure jaarlijks meer dan 2 miljoen keer uitgevoerd. Canadese en Australische wetenschappers hebben opnieuw alle relevante studies hierover geanalyseerd en ze hebben de bevindingen uitgebreid besproken met patiëntenpanels (bestaande uit mensen met knieartrose) in functie van pijn, dagelijks functioneren en kwaliteit van leven. De conclusie luidt dat dergelijke kijkbuisoperaties van de knie bij knieartrose absoluut moeten vermeden worden, ook al is er sprake van een gescheurde meniscus, van blokkages of ‘klikken’ van de knie. Minder dan 15% van de patiënten ervoer enige verbetering na een artroscopie, maar dat effect ebde binnen het jaar weer weg. Dit voordeel bij een zeer kleine groep patiënten weegt niet op tegen de mogelijke risico’s van een artroscopie van de knie: pijn, gezwollen knie, soms weken last vooraleer men opnieuw op het been kan steunen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Eigenlijk is dit geen echt nieuws, vermits het al lang bekend is dat een artroscopie in geval van knieartrose geen effect heeft: zo staat het ook in internationale richtlijnen en gelijkaardig onderzoek bespraken al eerder. Een artroscopie zou wel nuttig zijn wanneer een knie volledig geblokkeerd is, maar het is niet altijd duidelijk wanneer er sprake is een ernstige blokkade: bij sommige patiënten blokkeert de knie regelmatig en herstelt ze spontaan. In geval van een trauma met meniscusscheur is een artroscopie eventueel wel gerechtvaardigd (vb. sportletsel): hierover bestaat nog enige onduidelijkheid.
Conclusie
Ernstige knie-artrose is een vervelend probleem, maar kijkbuisingrepen (artroscopie) om de knie te spoelen of oneffenheden in het kniegewricht weg te werken, hebben geen enkele zin en de voordelen wegen niet op tegen de mogelijke risico's. Toch wordt dit nog vaak uitgevoerd, tegen de richtlijnen in.
