Factcheck van de open brief tegen coronavaccins

Dierenarts/viroloog Geert Vanden Bossche schreef een open brief tegen de coronavaccins. Hij stelt dat de massavaccinatie tijdens de pandemie het coronavirus niet beperkt, maar net bevoordeelt. Vaccinatie zou volgens hem de opmars van varianten in de hand werken en ons immuunsysteem verzwakken. In dit artikel factchecken we zijn argumenten.

19 april 2021

gezondheidenwetenschap gezondheid covid19

Waar komt dit nieuws vandaan?

Op 6 maart publiceerde Geert Vanden Bossche een open brief die op een paar dagen tijd viraal ging. Hij creëerde zijn eigen website, was te gast in verschillende talkshows en verkondigde zijn boodschap aan wie ze maar wou horen (1). Maar die boodschap is niet onschuldig.

  • Zo beweert hij dat massale vaccinatie evolutionaire druk creëert voor het virus, waardoor er sneller nieuwe varianten komen. Door deze varianten zouden de huidige vaccins niet meer werken. Dit principe heet ‘immune escape’.
    • Hij vergelijkt dit met de toenemende resistentie van bacteriën tegen antibiotica.
    • Volgens Vanden Bossche zou het nieuwe coronavirus ook sneller muteren dan een gemiddeld virus, waardoor het risico op een ‘immune escape’ enkel toeneemt.
  • Hij stelt ook dat de huidige vaccins niet goed genoeg werken, ze werken namelijk niet tegen de overdracht van het virus en voorkomen enkel de symptomen. Op die manier zou de kweekvijver voor varianten enkel vergroten.
  • Daarnaast claimt hij dat we door vaccinatie en de aanhoudende lockdowns ons immuunsysteem grondig verzwakken.
    • Vooral het aangeboren deel van ons immuunsysteem moet zo veel mogelijk in contact komen met virussen en bacteriën om ons blijvende bescherming te garanderen. Door minder contacten toe te laten, helpen we dit helemaal naar de vaantjes volgens hem.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

We moeten deze beweringen met zeer veel voorzichtigheid interpreteren. De open brief van Vanden Bossche heeft een zeer onheilspellende toon. Hij verklaart zichzelf als de enige wetenschapper die ons wil behoeden voor de gevaren van de massavaccinatie. Dat op zich moet al een sceptisch belletje doen rinkelen.

Bovendien geeft hij voor geen van zijn stellingen wetenschappelijke bewijzen (zoals peer-reviewed studies). Het duurde dan ook niet lang vooraleer zijn argumenten weerlegd werden (2-6). Een overzicht:

Immune escape

Het principe van ‘immune escape’ en de vergelijking met het ontstaan van resistentie bij onzorgvuldig antibioticagebruik is op zich niet volledig bij de haren gegrepen. Toch zitten er een aantal gaten in de redenering:

  • Ten eerste claimt hij dat het SARS-Cov-2-virus sneller nieuwe varianten krijgt (muteert) dan andere virussen.
    • Dit is niet correct: het coronavirus heeft een speciaal eiwit (enzym) dat ingebouwde fouten corrigeert. De snelheid waarmee varianten ontstaan is dus kleiner dan gemiddeld.
  • Ook de vaccinontwikkelaars zijn bedacht op ‘immune escape’.
    • Daarom kozen ze ervoor om de vaccins te baseren op het volledige ‘spike-eiwit’ in plaats van op een klein fragment ervan.
    • Na vaccinatie maken we antistoffen aan tegen verschillende delen van het eiwit. Zelfs wanneer een deel van de antistoffen niet meer zou werken, zijn er nog voldoende andere over om bescherming te bieden en te zorgen dat we niet ernstig ziek worden.
  • Vanden Bossche haalt ook de huidige varianten aan om zijn betoog kracht bij te zetten.
    • Daarbij vergeet hij dat deze varianten al de ronde deden voor de vaccinatiecampagne van start ging.

Voor hem is de oplossing voor deze mogelijke problemen duidelijk: stop het vaccineren! De veiligste oplossing is echter: pas de vaccins aan! En laat de mogelijkheid tot snelle aanpassingen nu net een van de grote voordelen zijn van de beschikbare vaccins. Op enkele maanden tijd zou er een aangepaste versie van de vaccins beschikbaar kunnen zijn.

Besmettelijkheid na vaccinatie

Volgens Vanden Bossche werken de vaccins ook niet goed genoeg. Ze zouden enkel beschermen tegen de symptomen van de ziekte, maar niet tegen de infectie en de overdracht van het virus. Hierdoor creëren we, volgens Vanden Bossche, een grote groep mensen die het virus dragen zonder symptomen te hebben (asymptomatische dragers) waarin het virus naar hartenlust kan veranderen (muteren). Er zijn echter steeds meer gegevens beschikbaar dat de vaccins wel degelijk ook bescherming bieden tegen infectie en ervoor zorgen dat je veel minder besmettelijk bent (7).

Vaccinatie verzwakt het immuunsysteem niet

Vaccins maken aanspraak op minder dan 0,1% van het immuunsysteem. Dit argument weerlegden we al in een eerder artikel: https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/verzwakken-vaccins-het-immuunsysteem

Lockdowns verzwakken immuunsysteem niet

Ook de aanhoudende lockdowns zijn een doorn in het oog van Vanden Bossche. Deze dragen bij tot een algemene verzwakking van ons immuunsysteem, meer bepaald van het aangeboren immuunsysteem, beweert hij.

Ook deze stelling klopt niet. Door de lockdowns verminderen we onze contacten sterk. Op die manier verkleinen we het risico om besmet te worden met virussen die via druppels worden doorgegeven, zoals het coronavirus. Dit wil echter niet zeggen dat we niet meer met virussen of bacteriën in contact komen. Zo is het voedsel dat we eten en ons drinkwater verre van steriel. Ons immuunsysteem wordt dus nog voldoende getraind.

NK-vaccin

Waarom zou iemand met een duidelijke wetenschappelijke achtergrond en een carrière in de ontwikkeling van vaccins plots zo gekant zijn tegen vaccinatie? Vanden Bossche claimt uitdrukkelijk geen anti-vaxxer te zijn. Meer nog, hij is de eigenaar van een bedrijfje dat onderzoek doet naar een nieuw type vaccins, de zogenaamde NK-vaccins. Deze vaccins zouden niet werken via het opwekken van antistoffen, maar via activatie van een specifieke afweercel van het aangeboren immuunsysteem, de ‘natural killer’ (NK) cel. Vanden Bossche zou een manier gevonden hebben om de NK-cellen te trainen om toch specifieke virussen te lijf te gaan. Tot op heden ontbreekt wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van dit type vaccin, en hoe ver men met de ontwikkeling ervan staat, is onbekend.

Conclusie

De open brief van Geert Vanden Bossche bevat vooral grote uitspraken zonder wetenschappelijke bewijzen. Hij vermeldt aanvaarde wetenschappelijke theorieën maar past ze verkeerd toe. Zo is er geen bewijs dat vaccinatie leidt tot meer varianten, noch dat ons immuunsysteem erdoor verzwakt. Bovendien kunnen de vaccins relatief snel aangepast worden wanneer er toch varianten ontstaan. Vanden Bossche is zelf bezig met de ontwikkeling van een ander type vaccins.

Geraadpleegde Bronnen

Dorien Baetens

 
Lees ook...
nov 2021

De coronavaccins veroorzaken geen AIDS en verzwakken je immuunsysteem niet

aug 2021

De coronavaccins veroorzaken geen HIV en het coronavirus is waarschijnlijk natuurlijk ontstaan

aug 2021

De coronavaccins leiden niet tot ernstigere ziekte en voorkomen het ontstaan van varianten

dec 2020

Neen, deze brief met corona-desinformatie komt niet van het UZ Gent