Wat weten we hierover?
Veel mensen hebben last van stress, vermoeidheid, hoofdpijn, slecht slapen, spierpijn,... De geneeskunde heeft daar vaak geen goede oplossingen voor. Daar maken mooipraters gretig gebruik van om mensen allerlei middeltjes aan te praten waar ze beter van worden, bijvoorbeeld door zichzelf te ‘reinigen’ met ‘reinigende producten’. Tot dat arsenaal zelfreinigers behoren de zogenaamde ontslakkingsmiddelen: producten of reinigingskuren die de ‘slakken’ uit de darmen verwijderen. Het kan gaan om drankjes, supplementen, lavementen tot darmspoelingen.
Wat die slakken precies zijn, is een groot raadsel. Geen enkele arts die dagelijks darmen onderzoekt met een endoscoop is ooit zo’n slak tegengekomen. Ook daar hebben charlatans iets op gevonden. Sommige supplementen vormen in de darmen taai, gelachtige klonters, die je uitdrijft via de stoelgang. Wie dat ziet, schrikt natuurlijk en denkt dat dit dus slakken zijn, terwijl ze kunstmatig tot stand komen. Zelfs in België zijn artsen actief geweest die capsules lieten maken die in de darmen opzwollen tot klompjes. Mensen die ze gebruikten, hadden buikpijn en nadien harde proppen in de stoelgang. Voor hen het bewijs dat slakken bestaan.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De darm hoopt geen gifstoffen op. Gifstoffen worden ofwel uitgescheiden via de stoelgang, ofwel opgenomen in het bloed om afgebroken te worden in de lever. Een gedeelte wordt opgestapeld in vetweefsel en daar kan geen product bij. De idee dat je door de darm te reinigen ook je lichaam zuivert, vindt zijn oorsprong in de 19de eeuw en werd in de 20ste volledig ontkracht. Een ontslakkingskuur kan helemaal niets toevoegen aan wat ons lichaam zelf al dagelijks doet (2). Zware metalen uit het milieu, zoals lood en cadmium, kan je enkel vermijden door de inname te beperken. Tips over hoe zware metalen te beperken vind je op de website van de Vlaamse overheid (3).
Wetenschappers van de kritische vereniging SKEPP die wel begaan zijn met gezondheid, hebben ontslakkingsmiddelen onder de loep genomen en producenten om uitleg gevraagd hoe de middelen precies werken, welke gifstoffen verwijderd worden en hoe het effect daarvan gemeten wordt. Ze hebben er nooit een degelijk antwoord op gekregen. Het tegendeel geldt wel: diverse zogenaamde ontslakkingsprocedures werden door SKEPP ontmaskerd als zuiver bedrog, zoals hoger beschreven (4).
Iedereen draagt ongewenste stoffen met zich mee, uit de voeding en uit het milieu. Van een aantal stoffen is het onduidelijk of ze een impact hebben op de gezondheid. Zeker is dat er geen mirakeloplossingen bestaan waarmee je deze substanties kan verwijderen. Zo gezond mogelijk eten en leven is de beste manier om je lichaam gezond te houden.
Conclusie
Slakken bestaan niet, dus kan je ook niet ontslakken. De term is uitgevonden om angstige en goedgelovige burgers geld afhandig te maken. De idee vindt zijn oorsprong in een 19de eeuwse theorie die lang geleden ontkracht werd door de wetenschap.
(3) http://www.zorg-en-gezondheid.be/zware_metalen.aspx
(4) http://skepp.be/nl/gezondheid/voeding-dieet/detox#.VZZO_hvtmko
