Is het bewijs dat het Zikavirus oorzaak is van te kleine hoofdjes geleverd?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Sinds 2015 werden in Brazilië bijna 5.000 kindjes met een te klein hoofd (microcefalie) geboren, dat is 20 keer meer dan in de voorbije jaren. De oorzaken zijn divers, maar er bestaat een sterk vermoeden dat het Zikavirus, overgedragen door tijgermuggen, hierin een cruciale rol speelt. Dat vermoeden werd nog niet door wetenschappelijke studies bevestigd, maar een nieuwe casusstudie bij twee Braziliaanse zwangere vrouwen werpt nieuw licht op de zaak (1). Beide vrouwen hadden symptomen van infectie met het Zikavirus (koorts, grieperigheid, huiduitslag) van in het begin van de zwangerschap. Bij echografische controle bleken beiden een kindje te dragen met microcefalie. Beiden ondergingen een vruchtwaterpunctie op 28 weken zwangerschap. Het gecollecteerde vruchtwater werd grondig geanalyseerd en in beide stalen vonden de onderzoekers genetisch materiaal van het Zikavirus dat in Brazilië de ronde doet. Daartegenover vond men geen sporen van dit virus in het bloed of de urine van de vrouwen. De onderzoekers besluiten dat het Zikavirus doorheen de moederkoek (placenta) passeert en tot bij de vrucht kan geraken. Hun bevindingen versterken de hypothese dat het Zikavirus oorzaak is van de opvallende toename aan pasgeborenen met microcefalie.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het gaat slechts om twee gevallen, en daaruit kan men geen definitieve conclusies trekken. Er is meer onderzoek nodig om het verband tussen Zikavirus en microcefalie te bevestigen, maar deze studie maakt een oorzakelijk verband weer een stuk waarschijnlijker. Het virus geraakt dus wel in de baarmoeder, maar hoe het de hersenen en schedel kan beïnvloeden is nog niet bekend.

Er bestaan verschillende oorzaken voor microcefalie: genetische storingen, alcohol- of drugmisbruik in de zwangerschap, ondervoeding in de zwangerschap, en diverse virale infecties die doorheen de placenta geraken. Voor beide vrouwen die deelnamen aan dit onderzoek werden deze oorzaken uitgesloten.

Zwangere vrouwen wordt geadviseerd om niet te reizen naar landen waar momenteel een toename van Zikavirusinfecties werden vastgesteld.

Conclusie

Het verband tussen Zikavirusinfectie in de zwangerschap en microcefalie (te kleine schedel) bij het nageslacht is met deze studie weer een stuk waarschijnlijker geworden. Volle zekerheid is er vooralsnog niet.