Waar komt dit nieuws vandaan?
De ‘alarmerende studie’ waar de krantenkop naar verwijst, werd uitgevoerd door onderzoekers van twee Noord-Ierse universiteiten. Ze gingen de impact na van langdurig zitten op het voorkomen van o.a. diabetes type 2 en verschillende kankers (1). De wetenschappers baseerden zich op gegevens van uitgebreide waarnemingsstudies en gezondheidsenquêtes. Voor hun berekeningen gingen ze uit van een aantal veronderstellingen en hielden ze geen rekening met alle mogelijke risicofactoren. Hierdoor konden ze enkel een inschatting maken van de impact van zittend gedrag op de gezondheid, maar geen oorzakelijk verband aantonen tussen een zittende levensstijl en de 70.000 sterfgevallen.
Op basis van de resultaten van een Britse gezondheidsenquête identificeerden de onderzoekers zitpatronen, waaruit bleek dat 30% van de volwassen Britse bevolking tijdens de week minstens 6 uur per dag stilzit. Dit aantal stijgt tot 37% in weekends. Vervolgens namen de onderzoekers waarnemingsstudies onder de loep die nagingen of personen stierven door een ongekende oorzaak of een aandoening ontwikkelden die eerder in verband werd gebracht met een zittende levensstijl, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en sommige kankers. Deze studies vergeleken weinig zitten (0 tot 3,8 uur/dag) en veel zitten (6 tot 18 uur/dag) en het risico op een van de vernoemde aandoeningen. Voor diabetes type 2 werd dit gemeten aan de hand van het aantal uren tv-kijken per dag (< 1uur vs. > 5 uur). Het aantal zituren werd niet gemeten, maar gecommuniceerd door de deelnemers aan het begin van elke studie. Volgens de berekening van de onderzoekers konden 69.276 doden vermeden worden als mensen geen zittende levensstijl hadden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
In deze studie probeerden de onderzoekers de impact van een zittende levensstijl op de gezondheid in te schatten. Een sterk punt is dat het onderzoek gebaseerd is op uitgebreide waarnemingsstudies en andere gezondheidsgegevens. Een zwak punt is dat de deelnemers zelf aangaven hoeveel tijd ze zittend doorbrengen per dag. Zulke zelfrapportering is zelden accuraat. Bovendien werd er met vele risicofactoren geen rekening gehouden, zoals roken, eetgewoonten en excessief drankgebruik. Verder liep het aantal zituren nogal ver uit elkaar: alles tussen 6 uur en 18 uur per dag wordt als ‘veel zitten’ beschouwd. Hieronder valt een groot deel van de werkende bevolking, voor wie al dat zitten misschien onvermijdelijk is. De meesten van deze werkende mensen lijden echter niet aan de aandoeningen in kwestie. Ook de fysieke activiteit die in rekening werd gebracht, werd door de deelnemers zelf gerapporteerd. Omwille van deze beperkingen moeten de resultaten als schattingen beschouwd worden. Ook de 70.000 extra overlijdens moeten met een korreltje zout genomen worden.
Dat langdurig inactief zijn de gezondheid waarschijnlijk niet ten goede komt, bleek al uit eerder onderzoek. Ondanks de beperkingen ondersteunt deze studie het gezondheidsadvies om de tijd die je zittend doorbrengt te beperken.
Conclusie
Dit uitgebreid onderzoek stelt een verband vast tussen langdurig zitten (meer dan 6 uur per dag) en tienduizenden sterfgevallen enerzijds, en het voorkomen van chronische aandoeningen als diabetes type 2 en kanker anderzijds. De studie kan niet bewijzen dat een zittende levensstijl deze zaken rechtstreeks veroorzaakt, maar stuurt toch aan op het beperken van je zittijd.
