Waar komt dit nieuws vandaan?
Het bericht is gebaseerd op een deelstudie van een langlopend onderzoek waarin meer dan 10.000 volwassen Britten worden opgevolgd sinds 1985-1988. In deze deelstudie evalueerden Londense onderzoekers de resultaten van geheugen- en andere mentale tests van 3.433 deelnemers (waarvan 72% mannen) die 4 keer waren afgenomen in de periode 1997 tot 2013 (1). Daardoor konden ze de cognitieve functies (geheugen, concentratie, abstract denken, …) van alle deelnemers vergelijken voor en na hun pensionering. Rekening houdend met diverse mogelijke beïnvloedende factoren, vonden de onderzoekers dat enkel het verbale geheugen sterker achteruitgaat na het pensioen: de deelnemers scoorden gemiddeld 38% lager op de test waarbij ze zoveel mogelijk woorden moesten opsommen uit een lijst met 20 pas gelezen woorden. Op alle andere tests had het pensioen geen effect.
De onderzoekers besluiten dat het verbale geheugen (onthouden van namen, telefoonnummers, …) sneller achteruitgaat zodra iemand met pensioen gaat.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze grootschalige, grondig uitgevoerde studie kan wel een verband aantonen, maar dat betekent nog niet dat pensionering op zich oorzaak is van de snellere achteruitgang van het verbale geheugen. Geheugen en andere functies nemen bij iedereen af met het ouder worden, en de vraag is of het minder goed onthouden van woorden, zoals namen, enige impact heeft op de levenskwaliteit.
Een groot gemis in deze studie is dat niet werd gepeild naar de activiteiten van de deelnemers na hun pensioen. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen mensen die na hun pensioen mentaal actief blijven, door vrijwilligerswerk, verenigingsleven e.a., en mensen die zich veeleer gaan isoleren.
Het goede nieuws is overigens dat andere hersenfuncties, zoals concentratie, verbale vlotheid of abstract denken, kennelijk helemaal niet door het pensioen beïnvloed worden.
De beste raad blijft om te zorgen voor een zinvolle bezigheid tijdens je pensioen, zoals zorgen voor kleinkinderen, deelnemen aan het verenigingsleven, cursussen volgen, enzovoort.
Conclusie
Mensen zouden na hun pensioen 38% minder goed zijn in het onthouden van woorden en cijfers, bijvoorbeeld namen en telefoonnummers. Het is maar de vraag of dit enige betekenis heeft. Niets om van wakker te liggen dus.
