Waar komt dit nieuws vandaan?
Michael Mosley, presentator van wetenschapsprogramma’s op BBC, blijkt heel enthousiast over het darm-microbioom: dit zijn de één tot twee kilogram bacteriën die in onze darmen leven, ook gekend als onze darmflora. Dankzij genetisch onderzoek op stoelgangstalen (in de stoelgang kan men het genetisch materiaal van deze micro-organismen identificeren) krijgen wetenschappers een steeds beter zicht op de bacteriestammen die vreedzaam in onze darmen huizen. De voorbije jaren zit het onderzoek naar dit microbioom in een stroomversnelling en worden er allerlei effecten op de gezondheid aan toegeschreven. Volgens Mosley produceren darmbacteriën stoffen die een invloed hebben op het humeur en een kalmerende werking uitoefenen. Het is slechts een van de stellingen in zijn meest recente boek ‘The clever gut diet’, nu ook in het Nederlands verkrijgbaar als ‘Het slimmedarmendieet’ (1). Gezonde voeding heeft een positief effect op onze darmflora, die dan signalen zou sturen naar boodschapperstofjes in de hersenen, waardoor we ons beter voelen. Omgekeerd zou ongezond voedsel, zoals junkfood, de stemming in negatieve zin beïnvloeden en een depressie kunnen uitlokken.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Met het ‘slimmedarmendieet’ is Mosley niet aan zijn proefstuk toe. Eerder schreef hij andere dieetboeken, zoals het ‘blood sugar diet’ (bloedsuikerdieet) en het ‘fast exercise diet’ (vasten- en bewegen-dieet). De boeken worden succesvol aan de man gebracht door de populaire BBC-presentator zelf. Het slimmedarmendieet surft mee op de aandacht voor het microbioom.
Dat de samenstelling van onze darmflora een impact heeft op de gezondheid, staat buiten kijf. Naar de manier waarop darmbacteriën het lichaam gezond houden, blijft het voorlopig gissen. Niet iedereen heeft dezelfde darmflora: er bestaan grote individuele verschillen, waardoor de impact van het microbioom op de gezondheid moeilijk te onderzoeken is. Er werd al zeer veel onderzoek verricht naar de invloed van darmbacteriën op de gezondheid en er zijn al bijzonder veel theorieën geponeerd: de darmflora zou een impact hebben op astma, op gedragsproblemen bij peuters, op zwaarlijvigheid, enzovoort. Tot nog toe is enkel aangetoond dat het wijzigen van de darmflora (met een stoelgangtransplantatie) heilzaam is voor hardnekkige diarree veroorzaakt door de resistente bacterie Clostridium difficile. Verder is niets bewezen, al zeker niet dat de darmfora een impact zou hebben op stemming of depressies.
Het slimmedarmendieet van Mosley komt grosso modo overeen met het mediterraan dieet, wat een gezond dieet is. Je kan het net zo goed een slimhartdieet of slimhersendieet noemen. De eigenheid van het ‘slimmedarmendieet’ is de toevoeging van gefermenteerd voedsel (dat levende bacteriën bevat).
Praktische info over het mediterraan dieet vind je bij het Vlaams Instituut Gezond Leven.
Conclusie
Er is op dit moment geen enkel bewijs dat depressies ontstaan in de darmen of de darmflora. Deze hypothese is ook bijzonder moeilijk te onderzoeken. Het ‘slimmedarmendieet’-boek surft mee op het succes van het microbioom, dat volop in de belangstelling staat. Gelukkig stemt dit ‘nieuwe dieet’ grotendeels overeen met het mediterraan dieet, dat prima gezond is.
