De Amerikaanse podcast The Highwire had op 9 september de Belgische professor klinische psychologie Mattias Desmet (Universiteit Gent) te gast. Daarin ging Desmet onder meer in op de hogere vaccinatiegraad in België vergeleken de VS. Als verklaring hiervoor suggereerde Desmet dat dit mogelijks komt door het vaker voorkomen van psychologische problemen: “België is het land met het hoogste percentage van mensen met een depressie”, stelde hij (3:54).

De bewering duikt ook op in een fragment uit de podcastaflevering dat rondgaat op Twitter. Maar klopt het?

Percentage bevolking met een depressie niet het hoogst in België

Our World In Data, een project gerelateerd aan de Universiteit van Oxford, vergelijkt het voorkomen van depressie in de bevolking tussen landen. Zij gebruiken hiervoor data afkomstig van het ‘Institute for Health Metrics and Evaluation’ (IHME) van de Universiteit van Washington. Het gaat om schattingen gebaseerd op medische data en statistische modeleringen.

Het IHME schat dat 3,9% van de Belgische bevolking met een depressie kampt. Daarmee bevindt ons land zich in de middenmoot, op plaats 112.

In de Verenigde Staten komt depressie vaker voor

De recentste beschikbare data zijn voor 2019. De landen met de hoogste percentages waren toen Oeganda (6,7%), Palestina (6,5%) en Groenland (6,4%). Ook in de Verenigde Staten (4,7%) kampt een groter deel van de bevolking met een depressie vergeleken België. Ons land bevindt zich op het gemiddelde van de OESO-landen, net als Nederland.

Percentage België rond Europees gemiddelde

Andere data vinden we terug bij Eurostat, het statistiekbureau van de Europese Unie. Zij hanteren een andere methode om depressie te ‘meten’ door gebruik te maken van vragenlijsten.

Ook onder Europese landen staat België in het midden. Uit bevragingen blijkt dat 7,3% van de Belgische bevolking met een depressie kampt. Net boven het gemiddelde van de EU (7,2%). Portugal, Zweden, Duitsland en Kroatië zijn de lidstaten waar depressie het vaakst voorkomt.

België al jaren in middenmoot

Professor Lydia Gisle van Sciensano, verantwoordelijk voor bevragingen over mentale gezondheid in België, geeft uitleg bij de cijfers. “Het gaat altijd om inschattingen. We kunnen niet voortgaan op diagnoses van depressie, want dat geeft in veel landen een onderschatting, bijvoorbeeld waar een taboe heerst op mentale gezondheid. Maar evengoed komen er onterechte diagnoses voor.”

Percentages kunnen verschillen afhankelijk van de methode om depressie te meten, vandaar het verschil tussen Eurostat en IHME. “Om te vermijden dat je appels met peren vergelijkt, is het cruciaal om per land exact dezelfde methode te gebruiken.”

Onafhankelijk van de gebruikte methode komen wel dezelfde trends terug. “Als twee verschillende methoden over de tijd heen dezelfde tendensen tonen, kan je ervan uitgaan dat het accuraat is.” In die tendens vinden we België dus in de middenmoot. “Dat is geen nieuw gegeven. In statistieken van 5 jaar eerder bijvoorbeeld was dit net zo.”

Conclusie

België is niet het land met het hoogste percentage aan mensen met een depressie. Wetenschappers meten de aanwezigheid van depressie bij de bevolking op verschillende manieren. Ongeacht de methode bevindt België zich zowel globaal als Europees in de middenmoot.