Op verschillende sociale media circuleert een filmpje van Jan van Puyvelde, de partijvoorzitter van de Partij voor de Dieren. In dat filmpje adviseert hij om op Vlaams Belang te stemmen, want: “Uit een breed opgezette enquête kwam Vlaams Belang als eerste uit de bus op vlak van dierenwelzijn.” Maar heeft die partij ook écht de meeste aandacht voor de dieren? De breed opgezette enquête waar van Puyvelde het over heeft, konden we nergens terugvinden. Dus speurden we zelf de partijprogramma’s af om zo objectief mogelijk te oordelen welke partijen er oog hebben voor het dierenwelzijn.

Woorden tellen

Een eerste scan van het aantal keer dat ‘dieren’ worden genoemd in de partijprogramma’s van de komende verkiezingen toont aan dat de PVDA de meeste aandacht schenkt aan dieren, gevolgd door Groen en N-VA. Vlaams belang komt uit op een vierde plaats:

• PVDA – 80
• Groen – 44
• N-VA – 37
• Vlaams Belang – 33
• Sp.a – 16
• CD&V – 15
• Open VLD – 12

Kan PVDA daarom de titel van ‘dierenpartij’ claimen? Om dat te onderzoeken bekeken we de verkiezingsprogramma’s van alle Vlaamse partijen, die nogal verschillen in lengte en opzet. We zetten hieronder de dierenwelzijnsstandpunten uit de partijprogramma’s voor u op een rij:

Dierenrechten in de Grondwet (standpunten hierover bij Groen, N-VA, PVDA en sp.a) Groen, N-VA, sp.a en PVDA zijn voorstander

Proefdieren (standpunten hierover bij Vlaams Belang, N-VA, Groen, Open VLD, sp.a, PVDA, CD&V) Alle partijen zijn voor investeringen in alternatieven. Vlaams Belang wil strengere voorwaarden bij aanvragen van onderzoek met proeven op dieren. Groen, N-VA en Open VLD pleiten voor de afbouw van dierenproeven. Sp.a is tegen dierenproeven op producten waar alternatieve proeven voor bestaan. Ook moet er een Europees label komen dat aangeeft of er gebruik is gemaakt van dierenproeven. PVDA wil dierenproeven beperken tot het minimum. CD&V ten slotte wil alleen strikt noodzakelijke dierenproeven.

Transport van dieren (standpunten hierover bij Groen, N-VA, Open VLD en PVDA)

Groen wil een verbod op diertransport op lange afstanden. N-VA wil de maximale transportduur van dieren inkorten. PVDA wil het diertransport beperken tot maximaal acht uur en lokale slachthuizen opzetten. Open VLD wil dat lange transporten vermijden en kijken naar alternatieven.

Onverdoofd slachten (standpunten hierover bij Groen, N-VA, PVDA, sp.a en Vlaams Belang,)

Vlaams Belang, N-VA en Groen zijn voor een totaalverbod op onverdoofd slachten.

PVDA en sp.a willen voorlopig nog geen totaal verbod op onverdoofd slachten. Een dergelijk verbod is alleen wenselijk als het niet in strijd is met het recht op vrijheid van godsdienst.

Veestapel (standpunten hierover bij CD&V, Groen, N-VA, Open VLD, PVDA, sp.a, en Vlaams Belang)

Groen wil meer bewegingsruimte voor de veestapel binnen en buiten de stal. Ook willen ze een halvering van de veestapel in 2030 en een honderd procent duurzame veestapel. Ze willen nodeloze en verminkende martelpraktijken, zoals het onverdoofd castreren van jonge varkens, het knippen van eenden en kippen of het verhakselen van zogenaamde onnuttige kuikens voorkomen. Ook wil Groen wrede dwangvoedermethodes verbieden. Vlaams Belang is voor een levenslang houdverbod voor bedrijven die dieren meermaals mishandelden of verwaarloosden. N-VA wil een verbod op de chirurgische castratie van biggen en op kooisystemen van kippen.  Sp.a wil een inkrimping van de veestapel en alleen nieuwe stallen als er ergens anders stallen verdwijnen. Ook moet er een verbod komen op het vergassen en het verhakselen van ééndagskuikens. PVDA streeft naar voldoende ruimte voor de veestapel. De dieren hebben bovendien recht op zon- en buitenlucht. CD&V wil stoppen met de castratie van jonge biggen als de techniek voorhanden is. Open VLD wil de huisvestingsmethodes van de veestapel verbeteren.

Vleesvervangers (standpunten hierover bij CD&V, Groen, Open VLD, PVDA en sp.a)

Groen wil alternatieven voor vlees stimuleren en een verbod op stuntprijzen en reclame voor vleesproducten instellen. Sp.a wil een vegetarische dag per week initiëren in school- en overheidskantines. PVDA wil omschakelen naar een duurzame manier van voedselproductie en ervoor zorgen dat het winstbejag op vlees verdwijnt. CD&V denkt dat een circulaire landbouw zonder veehouderij onmogelijk is. De veehouderij produceert voedingsproducten als eieren en melk die niet te vervangen zijn vanwege hun voedingswaarden. Open VLD wil de ontwikkeling van kweekvlees stimuleren.

Omgang met huisdieren (standpunten hierover bij CD&V, Groen, N-VA, Open VLD, PVDA, Vlaams Belang)

Vlaams Belang is voor een levenslang houdverbod voor mensen die dieren meermaals mishandelden of verwaarloosden. Groen wil streng optreden tegen dierenleed bij huisdieren. N-VA wil dat er een Europees registratiesysteem komt om de handel in gezelschapsdieren beter te monitoren.  PVDA vindt dat het fokken van huisdieren mag alleen gedaan worden door erkende kwekers. Daarnaast mogen alle huisdieren niet meer op de openbare weg, markten en beurzen gekocht worden. CD&V wil het regionale karakter van de hondenkweek versterken, streeft naar geluidsarm vuurwerk en zet in op kwaliteitsvolle Belgische asielen. Open VLD wil het regionale karakter van de hondenkweek versterken.

Veiligheid en controle (standpunten hierover bij Groen, N-VA, Open VLD, PVDA, Vlaams Belang)

Vlaams Belang wil strengere straffen en hogere boetes voor dierenmishandeling en verwaarlozing. Er moet een dienst voor Dierenwelzijn komen in elke stad of gemeente. In alle politiezones moet minstens een inspecteur zijn die deskundig is inzake dierenwelzijn. Ook willen ze een noodnummer voor dierenmishandeling dat 7 dagen per week en 24 uur per dag bereikbaar is. Groen wil het aantal dierenpolitieagenten uitbreiden en is voor strengere straffen. N-VA is voor een strikt handhavingsbeleid met strenge controles. De inspectie Dierenwelzijn wordt een Dierenpolitie. Elke politiezone in Antwerpen moet een expert hebben voor alles wat te maken heeft met Dierenwelzijn. PVDA is voor de versterking van de dienst Dierenwelzijn en wil transporteurs en slachthuispersoneel stimuleren om dierenwelzijnsopleidingen te volgen. Open VLD ten slotte wil investeren in controle- en handhavingsbeleid van dierenwelzijn.

Overige standpunten

Groen wil dat de jacht alleen onder strenge voorwaarden is toegestaan bij ernstige schade of bedreiging van de volksgezondheid of veiligheid. N-VA wil meer aandacht voor dierenwelzijn bij het geven van landbouwsubsidies en ze zijn voorstander van een uitdoofbeleid voor het houden van dolfijnen en kermispony’s. Sp.a wil een verbod op de kweek en de import van dolfijnen. PVDA wil educatieve campagnes op scholen om het dierenbewustzijn te vergroten. CD&V wil het antibioticagebruik in de veehouderij terugdringen. Open VLD wil dat de EU dierenwelzijn meeneemt in onderhandelingen over handelsovereenkomsten.

Voorlopig besluit: alle politieke partijen hebben standpunten op het gebied van dierenrechten en -welzijn. Partijen als Vlaams Belang en N-VA hechten meer waarde aan veiligheid en controle, terwijl bijvoorbeeld Groen veel inzet op alternatieven voor vlees(productie). Ook valt op dat alle partijen bereid zijn om te investeren in alternatieven voor dierenproeven. CD&V en Open VLD besteden in hun verkiezingsprogramma minder aandacht aan dieren dan de andere partijen.

Vragenlijst GAIA

De Belgische organisatie GAIA (Global Action in the Interest of Animals) heeft op de website kiezenvoordieren.be de dierenwelzijnsstandpunten van de partijen naast elkaar gezet. De voorzitters van de partijen hebben een vragenlijst ingevuld. Daaruit concludeert GAIA dat de Groen, N-VA en sp.a het meeste vertrouwen wekken wat betreft dierenwelzijn. Vlaams Belang formuleert volgens hen enkel concrete doelstellingen: oprichting dierenpolitie-inspecteur in elke politiezone, levenslang verbod op dieren houden bij herhaaldelijke behandeling en een verbod op onverdoofd slachten in Brussel.

Conclusie

Vlaams Belang is een partij die aandacht schenkt aan dierenwelzijn, maar de partij is daarin niet de enige en verre van de beste leerling van de klas. Ze zet vooral in op betere veiligheid en controle, maar wil de dierenrechten niet opnemen in de Grondwet. Partijen als Groen, sp.a. PVDA en N-VA nemen meer concrete maatregelen voor het dierenwelzijn. Welke voor de kiezer uiteindelijk de beste ‘dierenpartij’ is, blijft afhankelijk van welke welzijnsthema bij dieren hij of zij belangrijk vindt.