Ja, een snee brood scheidt meer koper af dan een koperspiraal

Volgens een Instagrambericht bevat een snee brood meer koper dan de hoeveelheid die een koperspiraal dagelijks afscheidt. Respectievelijk zou het gaan om 0,08 en 0,075 gram. 

Het account ‘hormoonvrij’ deelde de afbeelding en lijkt daarmee vooral gerust te willen stellen over kopervergiftiging, aangezien daar op sociale media veel twijfel over bestaat.

Achter het instagramprofiel en de bijhorende website spiraalplaatsen.nl zit het Nederlandse bedrijf Titus Health Care, een verdeler van koperspiralen. De afbeelding duikt ook op andere websites op, die evenzeer hun eigendom zijn.

Een koperspiraal werkt net als een hormoonspiraal

Een koperspiraal, ook wel IUD is een klein plastieken ankertje, gewikkeld in koperdraad. Een gynaecoloog plaatst het in de baarmoeder, waar het als voorbehoedsmiddel zwangerschap voorkomt via koperafscheiding, net zoals een hormoonspiraal hormonen afscheidt.

Het koper is giftig voor zaadcellen en maakt het slijmvlies van de baarmoeder ongeschikt voor innesteling van een bevruchte eicel. Meer informatie hierover vind je op de website van Sensoa.

Voeding bevat dagelijks meer koper dan een spiraal

Net als alle volle graanproducten is brood rijk aan koper. Hoeveel precies, dat is moeilijk te bepalen, zegt Kris Gillis, voedingsdeskundige en voorzitter van de Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten (VBVD). Meestal schommelt dat bij een snee granen- of bruin brood tussen de 0,20 en 0,50 milligram.

“Het kopergehalte varieert afhankelijk van bodemgesteldheid, ras en bereidingswijze en staat daarom niet altijd in de voedingsmiddelentabel”, verduidelijkt Gillis.

“Voeding bevat dagelijks veel meer koper dan wat vrijkomt uit een koper IUD: ongeveer 0,075 milligram afgifte versus 1 tot 3 milligram, afhankelijk van het dieet”, vergelijkt dokter Laurent Dykmans, gynaecoloog bij Ziekenhuis aan de Stroom. “Bovendien absorbeert het lichaam niet de volledige afgifte uit het IUD.”

Bloed vs baarmoeder

Het koper van een boterham komt niet op dezelfde plek terecht als de koperafscheiding van een spiraal. Dat doet de vergelijking wankelen, maar bewijst ook opnieuw dat een koperspiraal geen gevaarlijke hoeveelheid afstoot.

"Als je het koper opeet, komt het in je bloedbaan terecht", legt professor Yves Jacquemyn uit. Hij is diensthoofd gynaecologie aan het universitair ziekenhuis Antwerpen. “De medische wereld weet al decennialang dat koper uit een spiraaltje dat in de baarmoeder zit niet te vinden is in je bloed.” Al in de jaren 80 wees een Indische studie namelijk aan dat een IUD het kopergehalte in een lichaam niet verandert, zelfs na jarenlang gebruik.

Belang koper voor gezondheid

“Koper is trouwens essentieel voor een aantal metabole processen in het lichaam. Het vormt dus geen vergif in de normale dosis”, vervolgt dokter Dykmans. Zo draagt het mineraal bijvoorbeeld bij aan nieuwe bloedcellen en de kleur van ogen, haar en huid.

Veel hebben we er niet van nodig, een tekort komt dan ook zeer zelden voor. Toch moeten gezonde mensen niet vrezen voor een giftige overdosis. Enkel iemand met de ziekte van Wilson of Menkes, beide erfelijk, kan een kopervergiftiging opdoen omdat zij van nature een overschot opbouwen.

Conclusie

Een snee brood bevat inderdaad meer koper dan de hoeveelheid die een koperspiraal dagelijks afscheidt. Bovendien komt het koper van een spiraal niet terecht in de bloedbaan en heeft het daarom weinig impact op het totale kopergehalte van het lichaam. Gezonde mensen riskeren sowieso geen kopervergiftiging, noch via dieet, noch via een spiraal. Dat doet zich enkel voor bij iemand die een erfelijke ziekte heeft.