Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van de Universiteit Maastricht wilden weten of fysieke activiteit geassocieerd kan worden met diabetes type 2 of een hoger risico op deze aandoening. Ze gaven 2.497 volwassenen tussen 40 en 75 jaar een gesofisticeerde stappenteller die registeert wanneer ze neerzaten, lagen, stapten en hoe snel ze stapten (1). Het toestelletje werd gedurende 8 opeenvolgende dagen gedragen. Daarna werd een glucosetolerantietest uitgevoerd (een maatstaf voor diabetes of prediabetes) en bloed afgenomen voor een cholesterolbepaling. Voorts werden bloeddruk en heupomtrek gemeten. Rekening houdend met beïnvloedende factoren, waaronder geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, rookgedrag, alcoholconsumptie, sportactiviteiten, body mass index, algemene gezondheid en gangstoornissen, werd berekend of een sedentaire levensstijl (zitten of liggen uitgedrukt in uren, buiten de slaapuren) correleert met diabetes of metabool syndroom (hoge bloeddruk, overgewicht, te hoge cholesterol en te hoog suikergehalte in het bloed). Ze stelden vast dat deelnemers met een normaal suikergehalte in het bloed gemiddeld 9,28 uur per dag sedentair doorbrengen, mensen met een gestoorde glucosetolerantietest gemiddeld 9,38 uur en diegenen met diabetes gemiddeld 9,71 uur. Daaruit berekenden de onderzoekers dat per extra uur dat je per dag zittend of liggend doorbrengt, je risico op diabetes met 22% toeneemt en je risico op metabool syndroom met 38%. Het doet er niet toe of je uren aan een stuk zit, of met onderbrekingen. De onderzoekers stellen dat het de eerste keer is dat sedentair gedrag en de effecten op de gezondheid echt gemeten worden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De resultaten verbazen niet. Ze versterken wat al langer bekend is: weinig lichaamsbeweging verhoogt het risico op hoge bloeddruk, overgewicht, te veel cholesterol, prediabetes en diabetes, rechtstreeks of onrechtstreeks. Wat deze studie interessant maakt, is dat bij een grote groep Nederlanders de mate van fysieke activtiteit en van sedentarisme objectief gemeten werd. De onderzoekers hielden zo veel mogelijk rekening met beïnvloedende factoren, maar dat neemt niet weg dat nog andere factoren, bijvoorbeeld erfelijke aanleg, kunnen meespelen in het ontstaan van type 2 diabetes.
Conclusie
Deze studie versterkt eerder bewijs dat te veel zitten niet goed is voor de gezondheid. Uren zitten of liggen bevordert risicofactoren die de kans op diabetes type 2 doen toenemen. De 22% toename per extra uur berekenden de onderzoekers uit de gemiddelden die ze vaststelden. Wie een zittend beroep heeft, doet er daarom goed aan daarnaast een sport te beoefenen of zoveel mogelijk lichaamsbeweging in te bouwen, zoals de trap nemen in plaats van de lift.
