4
mrt
Zweedse video toont protest tegen koranverbranding uit 2023
Een video circuleert online op verschillende platforms waarin mannen en vrouwen op straat dansen en zwaaien met doeken. Volgens de tekst op het fragment gaat het om protesten van Koerdische vrouwen in Iran die zich verzetten tegen de regels omtrent het dragen van een vrouwelijk hoofddeksel, of hijab. De Koerden vormen een bevolking die vooral leeft in delen van Turkije, Syrië, Irak en Iran, de historische streek Koerdistan. Op het beeld verschijnen ook verschillende slogans die steun zouden uitspreken voor Israël.
De video werd op 22 juni 2025 op sociale media geplaatst door een Israëlische juwelier. Op Instagram kreeg het bericht bijna 10 duizend likes. Dezelfde video verscheen ook op Facebook, waar het ruim 18 duizend likes kreeg en meer dan 3 duizend keer gedeeld werd.
Beelden tonen culturele viering
Via een omgekeerde zoekactie met Google Lens vonden we aanvullende beelden die op dezelfde dag zijn opgenomen. De video’s tonen dezelfde personen, gekleed in identieke kleding en in dezelfde omgeving. Eén van deze video’s werd op 17 maart 2025 geplaatst door @chavan_kurdstan. Dit Instagramaccount plaatst voornamelijk video's van traditionele Koerdische dans, vieringen van feestdagen en andere culturele of religieuze elementen.
Een van de dansende vrouwen in de video van @chevan_kurdstan verschijnt ook in een interview dat op 16 maart 2025 werd geplaatst op het Instagramaccount van de Koerdische filmmaker Muhammad Khanashuri. In dit interview spreekt zij haar felicitaties uit voor Norouz, een eeuwenoud feest om het begin van de lente te vieren. Het feest valt op de dag dat de zon loodrecht boven de evenaar staat, rond 21 maart. Het symboliseert de terugkeer van de zon, het licht en een nieuw begin. Norouz is ook onderdeel van het immaterieel erfgoed in Vlaanderen.
Verwijzingen naar hijabregels en Israël werden achteraf toegevoegd
Op het internet zijn meerdere video’s te vinden van dezelfde viering. Zo is er bijvoorbeeld een video op YouTube geplaatst op 16 maart 2025, met als beschrijving: “Norouz-viering 1404”. Het jaartal 1404 verwijst naar de Perzische kalender. De start van dit Perzische jaar correspondeert met de datum 20 maart 2025 volgens de Gregoriaanse kalender. De Perzische kalender valt niet te verwarren met de Hijri-kalender, die in de islamitische traditie wordt gebruikt.
Een langer fragment van dezelfde viering vinden we terug op het X-account van mensenrechtenorganisatie Hana. De video toont opnieuw dezelfde beelden met het volgende bijschrift (vertaald uit het Engels): “Norouz viering in het dorp Qalawari in Sarpol-e Zahab op zondag 16 maart 2025.” Sarpol-e Zahab is een regio in de Iraanse provincie Kermanshah.
Zowel het interview met de vrouwelijke feestvierder als andere beelden van de viering bevatten geen verwijzingen naar Iraanse wetgeving, vrouwenrechten of Israël. In mei duiken aangepaste versies van de beelden op, met daarop het opschrift van protest tegen de hijabregels. Recenter werd daar bovenop nog de link met Israël toegevoegd.
Volksdans met zwaaiende doeken
In verschillende volksdansen van over de hele wereld zien we het element van zwaaien met doeken terug, bijvoorbeeld in de Levantijns-Arabische Dabke of de Koerdische Helperkê. Deze laatste is wat we op de video zien. Mensen staan hand in hand, in een (halve) cirkel en dansen ritmisch, waarbij de persoon die de dans leidt ook met een doek zwaait. Het doek dat in de dans gebruikt wordt, is geen hijab maar een onderdeel van de traditionele choreografie van Helperkê.
Originele beelden zonder opschrift.
De afgelopen jaren was er weldegelijk verzet van onder meer Koerden tegen de wetgeving van het Iraanse regime die het niet dragen van de hijab strafbaar maakt. In 2022 barstten protesten uit nadat een Koerdisch-Iraanse vrouw stierf na een arrestatie omdat ze haar hoofddoek niet correct zou gedragen hebben. Maar de fragmenten van de volksdans tonen deze protesten dus niet.
Conclusie
De bewering dat de dans in deze specifieke video een protestactie is tegen hijabregels in Iran klopt niet. Hoewel er de afgelopen jaren zulke protesten waren, verwijzen de originele fragmenten daar niet naar, en ook niet naar een steunbetuiging aan Israël. Uit verschillende fragmenten blijkt dat de beelden gaan om de viering van Norouz in de regio Sarpol-e Zahab, Iran. De dans in de video is een traditionele Koerdische dans, waarbij dansers met een doek zwaaien.
✻