Wordt het klassieke uitstrijkje binnenkort vervangen?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Dit nieuws gaat over een nieuwe test om baarmoederhalskanker op te sporen, de zogenaamde HPV-test. Deze test screent de aanwezigheid van humaan papillomavirus (HPV) in het baarmoederslijmvlies dat via seksueel contact wordt doorgegeven. Van de 100 types HPV zijn er een handvol die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken.

Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg beveelt aan om de klassieke pap-test te vervangen door de meer betrouwbare HPV-test (1). De pap-test spoort enkel abnormale cellen op in het baarmoederhalsuitstrijkje en hangt veel meer af van het subjectieve oordeel van de arts die het uitstrijkje onder de microscoop bekijkt. De HPV-test daarentegen spoort virussen op in de baarmoederhalscellen door middel van een genetische test, nog voor de cellen abnormaliteiten vertonen. Daardoor is de HPV-test gevoeliger en de beoordeling objectiever.

In België krijgen vrouwen tussen 25 en 65 jaar de raad om driejaarlijks een uitstrijkje te laten nemen. Met de nieuwe screeningsmethode zal een uitstrijkje om de vijf jaar volstaan vanaf de leeftijd van 30 jaar.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Van de seksueel actieve volwassenen jonger dan 30 jaar is ongeveer 15% besmet met HPV en tussen 20 en 30 jaar zelfs 21%. Het risico vergroot bij seksueel contact op zeer jonge leeftijd, een groot aantal sekspartners en promiscuïteit van de sekspartner(s). Zeer veel seksueel actieve volwassenen hebben ooit een HPV-infectie gehad, doorgaans verloopt die onopgemerkt, en in veel gevallen verdwijnen de virussen spontaan. Slechts een handvol blijft sluimeren in het baarmoederhalsslijmvlies, waar het kanker kan veroorzaken.

Om baarmoederhalskanker op te sporen blijft een uitstrijkje nodig. Het onderzoek, wat naderhand op het uitstrijkje plaatsvindt, zal dus verbeteren. Wanneer alle vrouwen vanaf 30 jaar zich laten screenen, zal men veel meer kankers tijdig kunnen opsporen. Dat werd aangetoond in goed uitgevoerde vergelijkende studies.

Het zwakke punt is dat uitstrijkjes nodig blijven en slechts 60% van de vrouwen dit doen. Een uitstrijkje is een pijnloos onderzoek dat perfect door de huisarts kan worden uitgevoerd.

Conclusie

Het uitstrijkje blijft, maar zal in de toekomst nog slechts om de vijf jaar nodig zijn. De nieuwe aanbeveling betreft enkel het onderzoek dat op het uitstrijkje volgt. De nieuwe HPV-test blijkt immers veel betrouwbaarder dan de klassieke pap-test.