37% van de asielzoekers zijn jonge mannen
Als je asielaanvraag wordt geweigerd, kan je dan gewoon een nieuwe indienen? Het antwoord op die vraag is ja. In 2018 waren er heel precies 4405 asielzoekers die het probeerden. Het cijfer is vergelijkbaar met het aantal tweede of derde aanvragen in 2017 en 2016. In 2015 waren er zelfs meer dan 5000. Die meervoudige aanvragen worden behandeld in een versnelde procedure. Asielzoekers die voor een tweede keer aankloppen, hebben wel veel minder kans om erkend te worden.
In 2018 ging het om één vijfde van alle aanvragen. Uit de asielstatistieken van het Commissariaat voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) blijkt dat 19 procent van de asielaanvragen in 2018 een tweede of derde verzoek om internationale bescherming was.
Van de 4.405 meervoudige aanvragen in 2018 hadden de meeste asielzoekers de Afghaanse (987) nationaliteit. Op de tweede en derde plaats stonden Irakezen (863) en Albanezen (161). Bij Afghanen en Iraki’s zijn er bijna evenveel meervoudige aanvragen als eerste aanvragen. Bij Albanezen zijn de meervoudige aanvragen goed voor een kwart. Over alle nationaliteiten heen, maken de meervoudige aanvragen ongeveer een vijfde van het geheel uit.
Een meervoudige asielaanvraag kan ingediend worden wanneer de vorige aanvraag wordt geweigerd. Maar je moet wel kunnen aantonen dat je nieuwe elementen hebt die een nieuw licht werpen op je aanvraag. Het gaat om een versnelde procedure omdat alleen de nieuwe elementen nog worden bekeken.
De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) registreert die nieuwe aanvragen en geeft ze door aan CGVS. Het CGVS is een onafhankelijke instantie die alle asielaanvragen die overkomen van de DVZ behandelt, ook de meervoudige. Na registratie krijgt de asielzoeker opvang en begeleiding in de afwachting van de afhandeling van zijn of haar aanvraag. De procedure is vrij simpel. De asielzoeker wordt gehoord door het CGVS en dat beslist of de asielzoeker wordt erkend als vluchteling of subsidiaire bescherming krijgt. Subsidiaire bescherming houdt in dat “de asielzoeker niet voldoet aan de voorwaarden om als vluchteling te worden erkend, maar toch ernstige schade dreigt te lijden in geval van een terugkeer naar zijn land van herkomst.”
Bij een tweede asielaanvraag is het niet de bedoeling dat je volstrekt andere redenen opgeeft voor je aanvraag. Je kan wel nog proberen om de geloofwaardigheid van je aanvraag beter te onderbouwen. Bijvoorbeeld door meer bewijzen aan te brengen. Meestal verwijzen mensen naar de evolutie van de algemene situatie in het land van herkomst of nieuwe feiten die er hebben plaatsgevonden hebben na de eerste weigering. Wanneer er geen nieuwe elementen worden aangedragen, wijst het CGVS de meervoudige asielaanvraag onmiddellijk af.
Albanië stond in 2018 gesignaleerd als een veilig land van herkomst. Als asielzoeker was het dus niet makkelijk om voldoende elementen op tafel te leggen om de status van erkend vluchteling te verkrijgen of het statuut van subsidiair beschermde. Dat verklaart de vele meervoudige asielaanvragen in 2018. Ook vandaag nog staat Albanië op de lijst van veilige landen. Tegelijkertijd staat Albanië niet in de top 10 van herkomstlanden volgens het aantal personen dat een beslissing tot erkenning van de vluchtelingenstatus ontving in 2018. De kans op succes is dus klein.
Voor zowel Irak als Afghanistan gold in 2018 dat lang niet elke regio van het land als onveilig werd beschouwd. Hierdoor waren veel Iraakse en Afghaanse asielzoekers in België genoodzaakt een meervoudige asielaanvraag in te dienen wanneer ze effectief in België wilden blijven. Een meervoudige asielaanvraag biedt niet noodzakelijk meer kans om erkend te worden als vluchteling of subsidiair beschermde. Zelfs wanneer de asielzoeker nieuwe elementen aanbrengt, start het CGVS een compleet nieuw - maar wel versneld - onderzoek op dat moet bepalen in welke mate die elementen doorwegen op het negatieve besluit van de vorige aanvraag.
In het CGVS-jaarrapport van 2018 staat geen cijfer vermeld voor het aantal personen waarvan de meervoudige aanvraag een positieve eindbeslissing kreeg. Wel hebben maar 1.079 van de 4.405 mensen die een meervoudige aanvraag deden de beslissing ontvangen dat hun asielaanvraag in overweging was genomen. Dat is dus maar een kwart van het totale aantal mensen dat een meervoudige aanvraag had ingediend.
In 2018 kregen 10.483 personen een positieve beslissing over hun asielaanvraag. Datzelfde jaar waren er in totaal 23.443 aanvragen. Minder dan de helft werd erkend als vluchteling of subsidiair beschermde.
Het CGVS publiceert op de website jaaroverzichten en maandelijkse asielstatistieken. De Dienst Vreemdelingenzaken publiceert statische jaarverslagen, maar daar dateert het meest recente rapport momenteel nog uit 2017.