België heeft de hoogste belastingen op arbeid van alle OESO-landen

Volgens Bart De Wever (N-VA) is België het land met de hoogste belastingen ter wereld. Dat klopt als het gaat om belastingen op arbeid. Daarop scoort België het hoogst van alle 38 OESO-landen. In sommige van die landen is de belasting op consumptie of vermogen dan weer hoger. Voor de rest van de wereld zijn zo goed als geen data voorhanden, waardoor een wereldwijde rangschikking niet mogelijk is.

4 juni 2024

N-VA-voorzitter Bart De Wever zei tijdens Het Grote Duel op VTM dat België “de hoogste belastingen heeft ter wereld”. Dat klopt. Tenminste voor de belasting op arbeid bij de OESO-landen. Daar scoort België voor de meeste situaties het hoogst.

Voor een alleenstaande loopt die belasting op tot 53 procent. Alleen voor alleenstaanden met twee kinderen en gehuwde eenverdieners met twee kinderen staat België lager gerangschikt.

Andere landen belasten meer op consumptie of vermogen. Voor de totale belastingdruk staat België niet op één.

Op vrijdag 28 mei vond er op VTM Het Grote Duel plaats tussen N-VA voorzitter Bart De Wever en Paul Magnette, voorzitter van de PS. Tijdens dat debat noemde De Wever België “het land waar je de hoogste belastingen hebt ter wereld”. (minuut 26:08) Die uitspraak deed hij in de context van een debat over de financiering van de pensioenen.

Het is een claim die al vaker werd gemaakt en waar al inkt aan werd besteed. Zo schreef Factcheck.Vlaanderen in 2023 een artikel over de positie van België op vlak van de totale belastingdruk, waaruit bleek dat België toen in 2021 op plek zeven stond van 22 EU-landen.

Philippe Kerckaert, woordvoerder van Bart De Wever, laat weten dat de uitspraak van De Wever niet over de totale belastingdruk gaat, maar wel over de belasting op arbeid. Volgens hem betreft dit een bekend cijfer van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Klopt dat?

Belasting op arbeid: wereldwijde cijfers zijn schaars

Volgens hoogleraar fiscaal recht Michel Maus (VUB) en hoogleraar economie Herman Matthijs (UGent) zijn de cijfers van de OESO de meest betrouwbare en volledige bron om de belasting op arbeid internationaal te vergelijken.

De OESO telt 38 leden. Een heel aantal landen, vooral uit Afrika en Azië, zijn geen lid van de OESO. Daar bestaan volgens Maus geen goede cijfers over.

De belasting op arbeid refereert aan de loonkost die de werkgever voor zijn werknemer moet betalen. Van je brutoloon gaan immers een aantal zaken af: de bijdrage van de werkgever aan de sociale zekerheid, de eigen bijdrage, de personenbelasting en de bedrijfsvoorheffing. "Al die zaken samen maakt de totale belasting op arbeid", stelt Maus.

OESO-cijfers: België staat hoogst gerangschikt

Uit de meest recente cijfers van de OESO uit 2023 blijkt effectief dat België koploper is binnen de OESO voor de belasting op arbeid. De OESO maakt traditioneel gebruik van acht verschillende scenario’s om dit te meten, gaande van een alleenstaande zonder kinderen tot een gehuwde met kinderen.

Alleenstaanden in ons land betaalden 52,7 procent belasting op hun arbeid. Op plaats twee en drie staan Duitsland met 47,9 procent en Oostenrijk met 47,2 procent. Onze noorderburen scoren 35,1 procent, wat net boven het OESO-gemiddelde van 34,8 ligt.

De cijfers liggen iets anders voor iemand die getrouwd is met twee kinderen. Daar staat België op plaats vijf met 37,3 procent. “Dat is niet onlogisch”, legt Matthijs uit. “Het fiscaal systeem in België is heel voordelig voor grote gezinnen en vooral duur voor alleenstaanden. België is trouwens het enige land waar het kindergeld onbelast wordt”, voegt hij daaraan toe.

In totaal scoort België op zes van de acht categorieën het hoogst: enkel voor alleenstaanden met twee kinderen en een gehuwde met twee kinderen staan we respectievelijk op plek drie en vijf.

Voor de rest van de wereld, landen die geen lid zijn van de OESO, zijn niet veel cijfers voorhanden. Een OESO-publicatie uit 2019 gaat in op de landen Brazilië, China, India, Indonesië en Zuid-Afrika. De belasting op arbeid in die landen ligt lager dan het OESO-gemiddelde, en dus ook beduidend lager dan in België.

Andere landen belasten meer op consumptie of vermogen

De oorzaak van de hoge cijfers in België ligt volgens zowel Maus als Matthijs aan politieke keuzes. Zo vond minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) binnen deze regering geen akkoord over een fiscale hervorming die een vermindering van de belasting op arbeid beoogde.

Volgens Matthijs zijn zulke politieke keuzes altijd een evenwichtsoefening: “Als overheid kan je de lasten op arbeid gaan verlagen, maar dan zullen andere belastingen, denk aan de btw (belasting op de toegevoegde waarde) of milieutaks, terug de hoogte in moeten om de begroting op peil te houden. In Denemarken hebben ze bijvoorbeeld een veel lagere persoonsbelasting (36,4 procent), maar daar ligt de btw wel op vijfentwintig procent.”

Maus koppelt de hoge belastingdruk vooral aan ons sociaal systeem. “België heeft een hoge belasting op arbeid, terwijl Nederland een rijkentaks heeft in de vorm van een vermogensrendementsheffing. Daardoor ligt in Nederland de belasting op arbeid slechts op 35,1 procent.”

Tot slot ziet Maus wel enige verbetering optreden: “Er is sinds enkele jaren een lichte afname. Stap voor stap treedt een dalende tendens op.” Dat klopt: sinds het jaar 2000 daalde de inkomstenbelasting met 4,4 procentpunt.

Voor totale belastingdruk staat België niet op nummer 1

Ten slotte mag de belasting op arbeid niet verward worden met de globale belastingdruk. Die houdt ook nog rekening met heel wat andere types belasting zoals bijvoorbeeld btw en registratierechten en weegt dat af ten opzichte van het BBP van een land. In 2022 stond België hiervoor op plek zes van tweeëntwintig EU-landen.

Conclusie

De uitspraak van Bart De Wever klopt grotendeels. België scoort van alle OESO-landen het hoogst wat belasting op arbeid betreft. Alleen voor alleenstaanden met twee kinderen en een gehuwde met twee kinderen staat België iets lager gerangschikt: respectievelijk op plek drie en vijf. Voor de rest van de wereld zijn zo goed als geen data voorhanden, waardoor een wereldwijde rangschikking niet mogelijk is.

Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen. Partners zijn: factcheck.vlaanderen, VRT NWS, Knack, RTBF, KRO-NCRV Pointer, Het Algemeen Dagblad en deCheckers.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Servaas De Fruyt

Servaas De Fruyt (23) behaalde eerst een master in geschiedenis aan de UGent en vervolgens een master journalistiek aan de KULeuven in Brussel. Hij schrijft sinds november 2023 voor factcheck.vlaanderen. Daarnaast is hij ook aan de slag in het onderwijs als leerkracht geschiedenis in Brugge.

✻

Steun ons!