Valse remedies en hulpmiddelen tegen coronavirus COVID-19
Een tijdje geleden maakte een Zwitsers politicus, Hans-Peter Portmann, reclame op Twitter voor Oscillococcinum als remedie tegen corona. Oscillococcinum is een homeopathisch middel op basis van sterk verdunde hart- en leverdeeltjes van wilde eend. De pillen, op de markt gebracht door de Franse firma Boiron, zouden een infectie met het nieuwe coronavirus afzwakken en griepachtige symptomen ‘voorkomen en bestrijden’. Deze bewering is gebaseerd op een andere claim, nl. dat Oscillococcinum helpt tegen ziekteverschijnselen door andere virussen van dezelfde familie, nl. de coronavirussen, die meestal verkoudheden veroorzaken.
De uitspraak van Portmann over Oscillococcinum veroorzaakte veel ophef op sociale media. ‘Schaamteloze reclame voor een volstrekt niet werkzaam product!’, ‘Geen onschuldige tovenarij, maar oplichting!’, ‘Wie in homeopathie gelooft, is gestoord!’ stond er zoal te lezen, naast positieve getuigenissen van overtuigde gebruikers. Ook Test-Aankoop publiceerde een duidelijke boodschap op haar website: er is nog geen enkel aangetoond werkzaam middel gevonden tegen corona, en dit geldt ook voor homeopathische middelen. (1)
De stroom aan zogezegde natuurlijke remedies tegen het coronavirus is niet te stoppen. Behalve vitamine C, vitamine D, oregano-olie, knoflook en andere voedingsmiddelen, worden ook slangenolie en zelfs berengal aangeraden. Veel producenten van voedingssupplementen, maar ook van homeopathische middelen, beweren dat hun producten de weerstand verhogen, helpen om een besmetting te voorkomen of een coronavirusinfectie zelfs effectief genezen. Zo leiden ze angstige mensen die zichzelf willen beschermen om de tuin. Tot op heden is er immers geen enkel wetenschappelijk bewijs voor de zogezegd positieve effecten van deze middelen. Test-Aankoop waarschuwt voor dure homeopathische ‘beschermingspakketten’ en vraagt de firma’s in kwestie om geen claims te verkopen waar geen wetenschappelijk bewijs voor is. Ook de overheid heeft een verantwoordelijkheid in het inperken van deze (vaak zeer winstgevende) praktijken.
Cochrane, een onafhankelijk netwerk van wetenschappers, voerde een overzichtsstudie uit van enkele studies rond Oscillococcinum in 2015. (2) De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat het middel geen griepsymptomen kan helpen voorkomen, en dat de studies met ‘bewezen effecten’ in de behandeling niet betrouwbaar zijn, omdat ze werden uitgevoerd door Boiron, het bedrijf dat Oscillococcinum produceert.
Mocht het middel werkzaam zijn tegen griepsymptomen, dan betekent dit nog niet dat het ook beschermt tegen het nieuwe coronavirus. De firma Boiron bevestigde in een bericht op Twitter dat homeopathie ‘geen mirakeloplossing’ is tegen covid-19, en raadde gebruikers af om op Oscillococcinum te vertrouwen ter preventie of behandeling van de symptomen van het coronavirus (3). Dr. Dirk Devroey, professor huisartsgeneeskunde aan de VUB, geeft in een online covid-19-kennisbank aan dat het positief is dat Boiron deze correcte informatie verspreidt, maar wijst erop dat ze hiermee haar bewering dat Oscillococcinum tegen andere (corona)virussen werkt, ondermijnt (4).
Het homeopathisch middel Oscillococcinum, dat wordt verkocht tegen griepachtige symptomen, wordt door sommigen aanbevolen ter bescherming tegen het coronavirus. Dat is zinloos, zo bevestigt zelfs producent Boiron. Voldoende afstand houden en veelvuldig handen wassen blijven de belangrijkste maatregelen.