Waar komt deze bewering vandaan?
Het concept Blue Monday of deprimaandag werd bedacht door de Britse psycholoog Cliff Arnall in 2005. Op deze ‘meest deprimerende dag van het jaar’ zou je stemming een dieptepunt bereiken. De oorzaak is een samenloop van gebeurtenissen, zoals:
- het doorgaans grijze weer in januari;
- de korte en donkere dagen;
- de goede voornemens van 1 januari die je (opnieuw) niet waarmaakt;
- de vakantie die ver weg lijkt;
- maandag als eerste dag van de werkweek.
De bewering dat deze maandag de meest sombere is, is niet wetenschappelijk onderbouwd. Maar het idee wordt elk jaar opnieuw in de media gebracht en commercieel gebruikt. Zo wordt Blue Monday bijvoorbeeld ingezet om ontspanningsreizen te verkopen tijdens een doorgaans rustige periode, begin januari.
Is maandag echt zo’n deprimerende dag? We vonden één Koreaanse studie over de impact van weekdagen op het suïciderisico (1). De onderzoekers gingen na of bepaalde dagen een invloed kunnen hebben op de gemoedstoestand. Veel werknemers zijn immers dolgelukkig op vrijdag, wanneer het weekend nadert. De Koreaanse wetenschappers vroegen zich af of bepaalde werkdagen mensen ook ongelukkig maken.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, analyseerden de wetenschappers een Koreaanse gegevensbank met 188.601 zelfdodingen die plaatsvonden tussen 1997 en 2015.
- Ongeveer 72% van de slachtoffers was man, en 28% was vrouw.
- Opmerkelijk is dat 62% van de personen werkloos was, en de helft getrouwd.
- Exact 14,9% van de zelfdodingen gebeurde op een maandag, tegenover 12,6% op een zaterdag.
- Slechts 7% van de zelfdodingen vond plaats op een verlofdag.
Deze studie toont niet aan dat er een specifieke ‘Blue Monday’ bestaat, maar wel dat er (iets) meer zelfdodingen gebeuren op maandagen:
- Het verschil in aantal zelfdodingen tussen maandagen en zaterdagen bedroeg 4.411, een aanzienlijk verschil.
- Tussen maandagen en dinsdagen bedroeg dit verschil slechts 842 op 18 jaar tijd. Dinsdagen blijken dus ook sombere dagen ...
- De overgrote meerderheid van de zelfdodingen gebeurde bij mensen zonder werk. Het ging hier wel om Koreaanse gegevens.
Conclusie
Een Koreaanse studie wijst uit dat op maandagen (iets) meer zelfdodingen plaatsvinden, vooral bij werkloze mensen. Maar het idee van een specifieke Blue Monday als de somberste dag van het jaar mist wetenschappelijke grond. Het is wel zo dat een aantal onaangename zaken samenkomen in deze periode van het jaar: grijs weer, korte dagen, mislukte nieuwjaarsvoornemens en geen vakantie in het vooruitzicht. Bovendien is maandag de eerste werkdag van de week.
