De Belgische staatsschuld stijgt met méér dan €500 per seconde

Volgens Bart De Wever stijgt de Belgische staatsschuld elke seconde met €500. Het werkelijke bedrag ligt waarschijnlijk nog hoger. Volgens berekeningen van de Nationale Bank zou het zelfs oplopen tot €1.170 per seconde.

31 mei 2024

In een debat met premier Alexander De Croo op VTM Nieuws zei Bart De Wever dat de Belgische staatsschuld iedere seconde met 500 euro aandikt.

Het werkelijke bedrag per seconde ligt hoger en kan oplopen tot 1.170 euro. Dat geldt zowel op basis van cijfers voor de afgelopen twee jaar, als voor prognoses voor de komende vijf jaar.

Op 26 mei vertelde Bart De Wever in een gesprek met Alexander De Croo op VTM Nieuws het volgende: “Ik zeg het nog eens, elke seconde dat we hier zitten, stijgt de staatsschuld met €500”. Op zijn Facebookpagina deelde De Wever het bewuste fragment. Daarin wijst hij ook op de schuldratio die volgens hem aan het stijgen is. Ten slotte verweet hij De Croo dat “je dat niet kan ontkennen, dat is het zonlicht loochenen”.

In 2020 onderzocht Knack al een gelijkaardige bewering. Factcheck.Vlaanderen deed de berekeningen nog eens over met de huidige cijfers.

Via Whatsapp deelt Philippe Kerckaert, de woordvoerder van Bart Wever, de berekeningen waarop de voorzitter van de N-VA zich beroept. Volgens Kerckaert zijn die gebaseerd op de meest recente prognoses voor de periode tussen 2025-2029 van het Monitoringcomité, dat regelmatig rapporten aflevert over de toestand van de Belgische begroting.

Berekeningen geven een bedrag van méér dan 500 euro per seconde

Bij zijn berekening gaat Kerckaert uit van het verschil in de Belgische staatsschuld tussen 2024 en 2029. In 2024 bedroeg het Bruto Binnenlands Product (BBP) van België 605 miljard euro. De schuldgraad bedroeg 106%. En 106% van 605 miljard euro levert een staatsschuld van 643 miljard euro op. Volgens de prognoses van het monitoringcomité zou het BBP in 2029 stijgen tot 706 miljard euro en de schuldgraad met 119%. De staatsschuld zou dan stijgen met 840 miljard.

De toename van de staatsschuld tussen 2024 en 2029 zou dan 197,6 miljard euro bedragen. Dat is afgerond 39,5 miljard euro per jaar. Als je zo verder deelt, met veel cijfertjes na de komma, dan kom je op een toename van 1170 euro per seconde. Meer dus dan 500 euro. Kerckaert verklaart zich nader: “We zouden eigenlijk meer dan duizend euro per seconde moeten aanrekenen. Maar we houden het standaard op 500 euro om zeker juist te zijn.”

Screenshot van de berekening die N-VA bezorgde aan Factcheck.Vlaanderen.

Op basis van prognoses stijgt de staatsschuld met ruim 1000 euro per seconde

“Met die gegevens lijkt die €1.170 te kloppen”, stuurt Jean Deboutte, voorzitter van het Federaal Agentschap van de Schuld naar Factcheck.Vlaanderen. Op basis van het rapport van het Monitoringcomité en de meest recente voorspellingen van het Planbureau over het BBP trok hij de som na.

Al voegt Deboutte er wel aan toe dat de prognoses over de toekomst gaan en uitgaan van ongewijzigd beleid: “Het valt dus te betwijfelen of die €1.170 euro een economisch betekenisvol cijfer is.”

Ook Geert Langenus, macro-econoom bij de Nationale Bank van België, zegt dat economische prognoses voor de komende jaren onzeker blijven: "Het is veel waardevoller om dergelijke tendensen uit het recente verleden te bestuderen”, zegt Langenus.

Ook de afgelopen jaren steeg de staatsschuld gemiddeld met meer dan 1000 euro

Langenus voegde de daad bij het woord. Op basis van een recent rapport van de Nationale Bank berekende hij voor Factcheck.Vlaanderen het verloop van de overheidsschuld tussen 2022 en 2023. De resultaten liggen in lijn met de berekening van N-VA. De toename van de staatsschuld kwam volgens Langenus neer op 37 miljard euro per jaar en strandt dus ook rond de 1.170 euro per seconde.

“Natuurlijk zal op sommige momenten de staatsschuld ook wel eens dalen, zoals bij de belastinginning. Het gaat dus over een gemiddelde”, zegt Langenus. Volgens hem is een dergelijke berekening per seconde eerder een manier om de kwestie op de kaart te zetten: “Bij abstracte bedragen haken de mensen snel af. Als dit helpt om draagvlak voor overheids saneringen te creëren, dan zie ik in zo’n berekeningen geen graten.”

Conclusie

De Belgische staatsschuld stijgt geen 500, maar veeleer rond de 1.170 euro per seconde. Op basis van cijfers van de Nationale Bank voor 2022 en 2023 is het aannemelijk dat de schuld per seconde met dat bedrag stijgt. Volgens de Nationale Bank zijn dergelijke berekeningen vooral een middel voor bewustmaking en is hun economische waarde beperkt.

Deze factcheck kwam tot stand in het kader van de factcheckmarathon van de Lage Landen. Partners zijn: factcheck.vlaanderen, VRT NWS, Knack, RTBF, KRO-NCRV Pointer, Het Algemeen Dagblad en deCheckers.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Thibault Coigniez

Thibault studeerde eerst filosofie en geschiedenis aan de KU Leuven. Daarna volgde nog een manama literatuurwetenschappen. Momenteel is hij redacteur bij De Reactor en werkt hij hier en daar als freelanceschrijver. Sinds september 2023 schrijft hij voor factcheck.vlaanderen.

✻

Steun ons!