Eens dik, altijd dik?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Britse onderzoekers volgden op basis van het huisartsendossier het gewicht van 175.000 mensen over een periode van bijna 10 jaar (1). Van diegenen met obesitas (gedefinieerd als een Body Mass Index van minstens 30) slaagde de helft erin om op een bepaald ogenblik 5% in gewicht af te vallen. Hooguit 2% bereikte ooit terug een normaal gewicht. Van mensen die er ooit in slaagden om iets af te vallen, kwam dat gewicht er bij de helft binnen de 2 jaar terug bij.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Om de mate van overgewicht te becijferen gebruikt men de Body Mass Index of BMI. Deze berekent men door het lichaamsgewicht te delen door het kwadraat van de gestalte. Het kwadraat van 1,75 (1,75 x 1,75) is ongeveer 3. Iemand van 1,75 meter en een gewicht van 90 kg heeft dus een BMI van 90/3 = 30. Indien deze persoon een BMI van 25 wil bereiken, wat beschouwd wordt als een normaal lichaamsgewicht, dan moet hij aan 75 kg komen en dus 15 kg afvallen. Een gewichtsverlies van 5% komt bij hem neer op 4,5 kg.

De Britse studie toont aan dat zeer weinig mensen met obesitas ooit terug een normaal lichaamsgewicht krijgen. Van diegenen die erin slagen om enkele kilogram te vermageren, komen de kilo’s er naderhand vaak terug bij. De auteurs van de studie besluiten dat de inspanningen die Britse huisartsen doen om hun patiënten te doen vermageren weinig doeltreffend zijn.

De sterkte van deze studie zit erin dat een grote groep mensen gedurende relatief lange tijd opgevolgd werden. Bovendien werden de cijfers getrokken uit een medisch dossier. Men kan ervan uitgaan dat deze nauwkeuriger zijn dan wat mensen bij een klassieke enquête als lichaamsgewicht zouden opgeven. Een van de zwaktes van de studie is dat ze betrekking heeft op patiënten (en niet op jan-met-de-pet). Verder weet men niet of de patiënten met overgewicht de intentie hadden om te vermageren en welke aanbevelingen hun huisarts hiervoor dan wel gegeven had.

Conclusie

Obesitas heeft ongetwijfeld een nadelig effect op de gezondheid. Duurzaam vermageren blijkt evenwel een moeilijke opdracht voor wie eenmaal dik geworden is. In de hogergenoemde studie komt men tot het besluit dat inspanningen om de obesitasepidemie aan te pakken zich niet mogen beperken tot de medische sfeer. Een andere aanpak meer gericht op voedingsgewoonten op jonge leeftijd en op de samenstelling van en het aanbod van voedingswaren, zijn mogelijk doeltreffender.