Waar komt dit nieuws vandaan?
In 2014 organiseerde het farmaceutisch bedrijf Abbott, dat hormoonpillen voor de menopauze op de markt brengt, in samenwerking met de Belgische menopauzevereniging een online bevraging bij 700 vrouwen. De meeste deelnemende vrouwen dachten dat de menopauze tijdelijk is (1).
In het persbericht uit 2014 volgend op de enquête stelden de organisatoren dat het om een misverstand gaat: de menopauze gaat niet voorbij. De enquête werd vorig jaar opnieuw opgerakeld in de media.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Menopauze, overgang en postmenopauzale fase
De enquête uit 2014 wekte toen al de indruk dat vrouwen het verkeerd voor hebben met de menopauze, maar dat klopt niet. Rond het begrip ‘menopauze’ bestaat veel verwarring:
- Per definitie is de menopauze de laatste menstruatie in het leven van een vrouw.
- Het tijdstip van de menopauze wordt bepaald nadat een vrouw één jaar lang geen menstruaties meer heeft gehad.
- De jaren van veranderend menstruatiepatroon en de eerste menstruatievrije jaren noemen we de overgang.
- De overgang is de periode waarin vrouwen bepaalde klachten kunnen hebben, zoals opvliegers, nachtelijk zweten, vaginale droogte en stemmingswisselingen. De overgang is tijdelijk.
- Klachten als opvliegers komen meer voor in het eerste jaar na de overgang.
- De periode na de menopauze, die levenslang aanhoudt, is de postmenopauzale fase (2).
- De term menopauze wordt meestal fout gebruikt om de postmenopauzale fase aan te duiden.
Menopauze en hormoontherapie
De menopauze is geen chronische aandoening die, na het tijdstip van de laatste menstruatie, de rest van het leven van een vrouw aanhoudt. De menopauze vergt dus ook geen langdurige behandeling.
Hormoontherapie is niet geschikt voor de preventie van chronische aandoeningen:
- Lage doses hormonen zijn wel te overwegen voor de behandeling voor hinderlijke menopauzeklachten, in het bijzonder opvliegers die het dagelijks functioneren en de nachtrust verstoren.
- Bij voorkeur gebeurt de behandeling enkel in de vroege menopauze.
- Een hormoonbehandeling moet op regelmatige tijdstippen geëvalueerd worden, aangezien ze het best beperkt wordt in de tijd (3).
- De nadelen op lange termijn, zoals het verhoogde risico op borstkanker en mogelijk ook alzheimerdementie, mogen we niet onderschatten.
Conclusie
De menopauze is het tijdstip van de laatste menstruatie. De periode daarna is de postmenopauze, maar wordt doorgaans ook met menopauze aangeduid. De overgang zijn de jaren van veranderend menstruatiepatroon en de eerste menstruatievrije jaren. Klachten gerelateerd aan de menopauze komen vooral in de overgang voor. Nadien start opnieuw een stabiele levensfase.
