Geen tijd om te lezen?
Dit zijn onze conclusies!

De databank van EudraVigilance, waar de cijfers uit afkomstig zijn, verzamelt enkel meldingen van vermeende bijwerkingen van vaccins. Dat een probleem gemeld wordt, betekent niet dat er ook daadwerkelijk een link bestaat met het vaccin.

Het is misleidend om zonder meer over ‘2 miljoen gevallen’ te spreken. 665.707 personen hebben bijwerkingen gemeld. Velen onder hen meldden meerdere bijwerkingen.

Het cijfer van 25.969 overlijdens is gebaseerd op een foute interpretatie van de databank, waarbij heel veel overlijdens meerdere keren meegeteld werden.


Volgens de Nederlandse website De Andere Krant zouden inmiddels 25.969 personen overleden zijn aan coronavaccins (specifiek die van Moderna, Pfizer, Johnson & Johnson en AstraZeneca). Daarnaast zouden ook twee miljoen mensen een ‘zwaar letsel’ hebben overgehouden aan een vaccin.

De Belgische site Artsen voor Vrijheid neemt het artikel van De Andere Krant gedeeltelijk over, inclusief deze beweringen over vaccins.

De claims worden gebaseerd op cijfers van EudraVigilance. Dat is een Europees systeem dat meldingen van vermoedelijke bijwerkingen van geneesmiddelen verzamelt. EudraVigilance maakt deel uit van het EMA, het Europese geneesmiddelenagentschap.

Link met vaccin niet bewezen

De artikels van De Andere Krant en Artsen Voor Vrijheid zeggen dat EudraVigilance ‘de bijwerkingen van geneesmiddelen bijhoudt’. Maar dat is kort door de bocht. De databank registreert immers álle medische problemen die patiënten en zorgverleners melden na de vaccinatie, zo stelt EudraVigilance zelf.

Daarom bevestigen de cijfergegevens niet noodzakelijk dat een bepaald probleem bij een patiënt veroorzaakt is door een vaccin. Zo moet ook rekening worden gehouden met onderliggende aandoeningen en de medische voorgeschiedenis van de patiënt. Dat staat te lezen in een disclaimer bij de databank van EudraVigilance.

Bovendien moet volgens EudraVigilance elke case worden gezien als een stukje van een legpuzzel. Er zijn meestal meer gegevens nodig om het plaatje te vervolledigen, zoals wereldwijde gegevens uit spontane meldingen, klinische proeven en epidemiologische studies. Zo kan er worden nagegaan of een bepaald probleem echt vaker voorkomt bij gevaccineerde mensen.

Twee miljoen vermeende bijwerkingen, 665.707 personen

De artikels van Artsen Voor Vrijheid en De Andere Krant spreken over ‘bijna 2 miljoen gevallen van zwaar letsel’ als gevolg van coronavaccins. Daaruit zou je kunnen afleiden dat het om twee miljoen verschillende personen gaat, maar in werkelijkheid hebben ‘slechts’ 665.707 individuele mensen bijwerkingen gemeld.

Elke individuele melding kan immers meer dan één specifieke vermoedelijke bijwerking bevatten. De artikels van De Andere Krant en Artsen Voor Vrijheid tellen gewoon alle bijwerkingen op zonder te verduidelijken dat een ‘geval’ op één bijwerking slaat, niet op één persoon.

Geen 25.969 overlijdens gemeld

Ook beweren De Andere Krant en Artsen Voor Vrijheid dat er 25.969 sterfgevallen gemeld zouden zijn als gevolg van de vaccins. Factcheck.Vlaanderen contacteerde De Andere Krant om te vragen hoe ze tot dat cijfer kwamen.

In de database van EudraVigilance kan je een vaccin selecteren, zoals bijvoorbeeld dat van Pfizer. Onder ‘Number of Individual Cases for a Selected Reaction’ kan je dan klikken op een gemelde, vermeende bijwerking zoals bijvoorbeeld ‘Bloedstoornis’ (Blood disorder).

Per type bijwerking volgt dan een grafiek met de uitkomst van de gemelde gevallen, waarbij ‘fatal’ (overlijden dus) één van de opties is. De Andere Krant kwam aan meer dan 25.969 sterfgevallen door de overlijdens voor elke reactie op te tellen. Deze werkwijze is echter fout.

Aangezien één persoon meer dan één vermoedelijke bijwerking kan rapporteren, zal de som van het aantal sterfgevallen per reactiegroep altijd hoger zijn dan het totale aantal sterfgevallen. EudraVigilance waarschuwt zelf voor deze misrekening.

Er zijn dus geen 25.969 meldingen van overlijdens. Stel dat iemand gevaccineerd wordt, daarna drie verschillende medische problemen ondervindt en tenslotte overlijdt. Vervolgens worden deze medische problemen én het overlijden gemeld bij EudraVigilance. Het gaat natuurlijk maar om één overlijden, maar in het cijfer van 25.969 overlijdens zal deze ene persoon meetellen als drie sterfgevallen, één per gemelde bijwerking.

Conclusie: misleidende voorstelling van de cijfers

De artikels van De Andere Krant en Artsen Voor Vrijheid zijn misleidend omdat de cijfers van EudraVigilance meldingen zijn en geen bewezen bijwerkingen. Bovendien slaat het cijfer van twee miljoen op het aantal gerapporteerde problemen, niet op het aantal mensen dat problemen gerapporteerd heeft. Dat zijn er heel wat minder. Het cijfer van 25.969 overlijdens berust op een foutieve berekening, waarbij heel wat overlijdens meerdere keren meegeteld worden.