Waar komt dit nieuws vandaan?
De studie bekeek de resultaten van 39 onderzoeken waarbij in totaal meer dan 20.000 mensen waren betrokken (1). De vegetarische diëten bevatten geen vlees, maar soms wel vis, eieren en/of zuivelproducten. En uiteraard veel groenten, fruit, granen, noten en andere plantaardige producten.
De systolische bloeddruk of bovendruk bij vegetariërs lag gemiddeld 7 mmHg lager dan bij vleeseters, de diastolische bloeddruk of onderdruk gemiddeld 5 mmHg. Volgens de auteurs komt dit effect ongeveer overeen met het effect van andere dieetmaatregelen op de bloeddruk, zoals een zoutarm dieet of een gewichtsverlies van vijf kilogram. Daarnaast zou deze daling het risico op overlijden ten gevolge van hart- en vaatziekten met ongeveer negen procent en door een beroerte met ongeveer veertien procent verminderen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De vorsers hebben de resultaten van meerdere studies gecombineerd. Hierbij hebben ze onderscheid gemaakt tussen twee soorten studies: experimenten en observationele studies.
Zeven experimenten onderzochten het effect van vegetarisch eten. Nadat deelnemers gedurende een bepaalde periode geen vlees hadden gegeten, was de systolische bloeddruk gemiddeld 5 en de diastolische bloeddruk 2 mm Hg lager vergeleken met diegenen die wel vlees bleven eten. Experimenten geven doorgaans het meest betrouwbare antwoord over het effect van een bepaalde interventie. Voor dit onderwerp, vegetarisch eten, is dit echter niet het geval. Zo hadden de meeste studies weinig deelnemers en waren ze van korte duur. Bovenal is de interventie ‘vegetarisch eten’ niet zuiver onderzocht. Zo onderzocht de grootste studie het effect van een interventie die bestond uit meerdere onderdelen, waaronder een vetarm en veganistisch dieet. Het doel hiervan was gewichtsvermindering. Omdat een lager lichaamsgewicht ook samenhangt met een lagere bloeddruk, meet deze studie niet zuiver het effect van vegetarisch eten.
Tot slot waren deze studies niet blind uitgevoerd. Dit is ook niet echt doenbaar. Omdat vegetarisch eten vaak wordt geassocieerd met gezondheid, betekent dit wel dat de verwachtingen van deelnemers het effect van deze interventie kunnen versterken.
Tweeëndertig observationele studies onderzochten het verband tussen vegetarisch eten en bloeddruk. De gemiddelde systolische druk bij vegetariërs is 7 mm Hg lager en diastolische 5 mm Hg. Het effect van vegetarisch eten lijkt sterker in de observationele studies. Dit is typisch en vaak gebaseerd op vertekening van de resultaten. Dit komt doordat de groepen in observationele studies niet helemaal gelijk zijn.
Tussen de 32 studies bestaan duidelijke verschillen in effecten. Eén studie vindt een verlaging in systolische bloeddruk van 28 mm Hg, terwijl een andere een verhoging vindt van 5 mm Hg. De verschillen zijn zo groot dat het niet juist is om alles samen te nemen en te spreken van een gemiddeld effect van 7 en 5 mm Hg. Wanneer wordt gezocht naar de factoren die hiermee te maken hebben, blijkt dat de bloeddruk lager is bij mannen, personen met een hogere bloeddruk bij aanvang van de studie, personen met overgewicht en in kleinere studies.
Zeer belangrijk is dat we op basis van deze studies niet kunnen zeggen dat vegetarisch eten leidt tot een lagere bloeddruk. Er zijn veel factoren die invloed hebben op de bloeddruk. Vegetariërs hebben veelal een lager gewicht en andere gezonde leefgewoonten zoals meer beweging, minder roken en alcohol. Hiervoor was in de meeste studies niet gecorrigeerd. Men kan dus niet zeggen dat de bloeddrukverlaging komt door het vlees te laten staan. Hierom kan men niet stellen dat het effect van vegetarisch eten vergelijkbaar is met dat van andere dieetmaatregelen.
Er werden geen nieuwe recente reviews of studies gevonden over dit onderwerp.
Conclusie
Men kan niet concluderen dat de bloeddruk bij vegetariërs lager is, omdat ze geen vlees eten. Vegetariërs hebben veelal een lager gewicht, roken minder en drinken minder alcohol. Ook dat zijn factoren die de bloeddruk beïnvloeden.
