Heeft bloedgeven een effect op sportprestaties?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Bij een standaard bloeddonatie wordt zo’n halve liter bloed afgetapt. Die voorraad wordt snel weer aangevuld door extra productie in het beenmerg. Tussen de bloedgevers zitten ook veel kerngezonde atleten. Om na te gaan of zij zich ongerust moeten maken over de effecten van bloedgeven op hun sportprestaties, verzamelden wetenschappers van Rode Kruis-Vlaanderen alle voor-en-na-studies over bloedgeven en sport en verrichten daarop een systematisch overzichtsonderzoek (1).

De onderzoekers stelden vast dat sporters in de eerste dagen na bloeddonatie inderdaad minder goed presteren, omdat het hemoglobinegehalte in het bloed iets verlaagd is (hemoglobine vervoert zuurstof in het bloed), de maximale zuurstofopname in de spieren iets verminderd is en sporters dus iets sneller uitgeput zijn. Deze wijzigingen zijn minimaal, maar kunnen wel doorslaggevend zijn voor prof-atleten.

Wie aan topsport doet, kan dus beter geen bloed geven in de weken voor de wedstrijd. Voor recreanten zijn deze verschillen minder bepalend. Rode Kruis-Vlaanderen beveelt recreatieve sporters wel aan om minstens 24 uur voor ze deelnemen aan een wedstrijd die veel inspanning vraagt, geen bloed te geven.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Als je bloed doneert, vermindert je voorraad rode bloedcellen. Dus verlies je ook hemoglobine (dat in de rode bloedcellen zit), waardoor je bloed minder zuurstof kan transporteren en je spieren sneller uitgeput raken. De voorraad wordt snel weer aangevuld door het lichaam: 14 dagen na het bloedgeven is er geen enkel verschil meer met voorheen.

Het effect in de eerste 14 dagen is minimaal: 7% minder hemoglobine in de eerste 24 tot 48 uur, een 7% lagere VO₂-max en een 10% snellere uitputting tijdens een intensieve sportprestatie. Recreanten merken zo goed als niets van deze verschillen, maar voor topsporters kunnen ze wel degelijk bepalend zijn.

Conclusie

Sporters mogen gerust bloed geven, maar best niet in de dagen voor een wedstrijd. Na een bloeddonatie kunnen je prestaties een beetje verminderen. Dat effect ebt na enkele dagen weg. Voor topsporters zijn de regels iets strenger: zij doneren best niet tijdens het wedstrijdseizoen.