Waar komt dit nieuws vandaan?
Sinds het begin van de coronacrisis is duidelijk dat vooral ouderen en personen met chronische aandoeningen, zoals luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten, een groter risico lopen op een ernstigere vorm van covid-19. Het rijtje risicofactoren werd gaandeweg aangevuld met onder andere zwaarlijvigheid en het mannelijke geslacht.
Daarnaast wordt meer en meer duidelijk dat minderheidsgroepen, zoals de zwarte bevolking in de Verenigde Staten, en mensen die in armoede leven, vaker een ernstige vorm van covid-19 doormaken. Verschillende onderzoeksgroepen wereldwijd vonden in opeenvolgende studies een verband tussen de sterfte aan covid-19 enerzijds en leven in vervuilde lucht anderzijds. Zopas publiceerden Amerikaanse experten een beschouwing (1) over deze vaststellingen. Daarin komen ze tot de conclusie dat luchtverontreiniging bijdraagt tot ernstige covid-19 en dat het het risico op overlijden vergroot.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Onderzoek toont dat opvallend veel covid-slachtoffers vallen bij minderheidsgroepen in verstedelijkte gebieden. In de Amerikaanse stad Chicago bijvoorbeeld is 30% van de bevolking zwart, terwijl bijna 75% van de dodelijke covid-slachtoffers zwart is. Dat dit niet louter te wijten is aan het feit dat zwarten in dichter bevolkte gemeenschappen leven, bewijst de situatie in New York. In het dichtbevolkte Manhattan vallen maar half zoveel covid-doden te betreuren dan in The Bronx. De verspreiding heeft ook met armoede te maken en met luchtverontreiniging. De zwarte bevolking leeft veel vaker in armoede en daardoor in slecht geventileerde huizen en in zones met een grotere luchtverontreiniging.
Wuhan, het epicentrum van de SARS-CoV-2-uitbraak is een sterk vervuilde regio. Onderzoekers vonden er een verband tussen ernstige covid-19 en luchtverontreiniging: in sterk vervuilde gebieden worden besmette mensen zieker en ligt de covid-sterfte hoger. Vervuilde lucht bevat hogere concentraties fijnstof, stikstofoxide (NOx), koolstofmonoxide (CO) en ozon. In regio’s waar de chronische blootstelling aan fijnstof (PM2,5) hoger ligt dan in andere regio’s, neemt de sterfte door covid-19 met 15% toe per extra blootstelling van 1 microgram per kubieke meter fijnstof. In de VS, China en Italië vindt men eveneens correlaties tussen de sterftecijfers door covid-19 en de blootstelling aan fijnstof.
Het is nog niet duidelijk hoe het komt dat mensen die in een sterk vervuild gebied leven, een groter risico lopen op een ernstigere vorm van covid-19. Het is wel aannemelijk, omdat alle luchtwegaandoeningen (zoals astma en COPD) en ook hartziekten erger worden naarmate je meer wordt blootgesteld aan luchtverontreiniging.
Conclusie
Er is een duidelijk verband tussen leven in een gebied met veel luchtverontreiniging en ernstige vormen van covid-19. Uit studies blijkt dat er onevenredig veel mensen sterven in verstedelijkte gebieden met veel vervuiling. Dat heeft niet alleen met de bevolkingsdichtheid te maken, maar ook met de blootstelling aan vervuilde lucht. Hoe de vork precies aan de steel zit, is niet nog niet opgehelderd.
