Waar komt dit nieuws vandaan?
De schildklier is een vlindervormig orgaantje dat vooraan in je halsstreek ligt en schildklierhormonen produceert. Die hormonen zijn belangrijk voor een normale groei en een evenwichtige stofwisseling. Wanneer je schildklier te traag werkt, heb je te weinig schildklierhormoon in je lichaam. Daardoor vertraagt je stofwisseling of metabolisme. Je kan dan last hebben van depressieve gevoelens en vermoeidheid, en je kan aankomen in gewicht.
Schildklierdieet
Zogenaamde natuurvoedingskundigen promoten een meer vegetarisch schildklierdieet om de werking van de schildklier te herstellen. In dat dieet zijn zuivel, gluten, soja, bietsuiker, bewerkte voeding, bloemkool en spruitjes allemaal verboden, naast een hele reeks andere voedingsmiddelen.
In de wetenschappelijke literatuur zijn de resultaten tegenstrijdig. Tonstad et al., onderzoekers van de Loma Linda Universiteit in Californië, tonen aan dat een te traag werkende schildklier bij veganisten 11% minder voorkomt dan bij alleseters (1). Bij personen met obesitas steeg het risico dan weer met 32%. Dat resultaat staat in contrast met de bevindingen van Yeliosof et al., die een te traag werkende schildklier beschrijven bij een veganistisch kind (2).
- (1) Tonstad S, Nathan E, Oda K, et am. Vegan diets and hypothyroidism. Nutrients. 2013 Nov 20;5(11):4642-52.
- (2) Yeliosof O, Silverman LA. Veganism as a cause of iodine deficient hypothyroidism. J Pediatr Endocrinol Metab. 2018 Jan 26;31(1):91-94.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Een te traag werkende schildklier komt vrij vaak voor in België. Naar schatting kampt 1,4% van de bevolking met de aandoening. Het treft vaker vrouwen (2,2%) dan mannen (0,6%).
Veganisme
Tot nu toe is er weinig wetenschappelijke onderbouwing voor een dieet bij een te traag werkende schildklier. Bij een te traag werkende schildklier is alleen medicatie aangewezen, op voorschrift van de arts. Dat schildklierproblemen minder voorkomen bij veganisten, kan ook te wijten zijn aan andere, erfelijke factoren.
Bovendien voerden Tonstad et al. (1) hun studie uit aan de Loma Linda Universiteit. Dat instituut staat bekend als een onderzoekscentrum van vegetarische zevendedagsadventisten, een christelijk kerkgenootschap met strikte voedingsvoorschriften. Eigen eet- en leefgewoonten mogen een wetenschappelijke houding uiteraard niet beïnvloeden, maar het valt wel op dat er vanuit de Loma Linda Universiteit zelden een kritische noot op veganisme komt.
Jodiumtekort
Als voedingselement speelt jodium wel een belangrijke rol in het regelen van de schildklier. Onvoldoende jodium kan een normale werking van de schildklier afremmen (3). In de zee stapelt jodium zich op in vissen, schaal- en schelpdieren, op het land zit jodium vooral in planten die door planteneters worden gegeten. Een belangrijke bron van jodium in onze voeding is melk: het is dus eigenaardig dat een dieet bij een te traag werkende schildklier zuivelproducten verbiedt.
Om een jodiumgebrek en schildklierproblemen bij de bevolking te beperken, wordt in België zout voor bakkerijen verrijkt met 15 mg jodium per kilo zout. Dat betekent in de praktijk dat koolhydraatarme diëten die broodsoorten verbieden, per definitie ook armer aan jodium zijn. Een verblijf aan zee werd vroeger vaak voorgesteld als een ‘jodiumkuur’. Maar de nabijheid van de zee zorgt niet voor minder schildklierproblemen in Vlaanderen dan in Wallonië (3).
Conclusie
Bij een te traag werkende schildklier hebben voedingsrichtlijnen op wetenschappelijk gebied zeer weinig aangetoond. Een veganistisch dieet zou beschermen tegen schildklierproblemen, maar dat wordt tegengesproken door andere studies. Bovendien is melk, dat geschrapt wordt in een veganistisch dieet, een belangrijke bron van jodium. Een jodiumtekort remt de werking van de schildklier af. Bij een te traag werkende schilklier is alleen medicatie aangewezen.
