Helpt Rilatine niet bij het studeren?

Het is weer examentijd. En dus slikken veel jongeren een pilletje methylfenidaat, beter bekend onder de merknaam Rilatine, om beter te kunnen presteren. Maar nu wordt beweerd dat het medicijn niet of zelfs averechts werkt. 

18 juni 2019

gezondheidenwetenschap gezondheid covid19

Waar komt dit nieuws vandaan?

Rilatine is een bekend medicijn dat frequent gebruikt wordt bij ADHD, met als doel de hyperactiviteit en de impulsiviteit af te remmen. Het medicijn wordt eveneens genomen door studenten zonder ADHD, in de hoop om beter te scoren op examens.

Nederlandse onderzoekers gingen in een literatuurstudie na of kinderen met ADHD die Rilatine nemen, beter presteren in vergelijking met een placebo. Ze vonden 34 studies waarbij kinderen met ADHD werden getest op nauwkeurigheid en aantal testen voor wiskunde en lezen. Kinderen die Rilatine namen, scoorden beter op nauwkeurigheid voor wiskunde en lezen, alsook op het aantal afgelegde wiskundetesten. De nauwkeurigheid voor wiskunde steeg met 3% en het aantal wiskundetesten met 8%. Rilatine had geen invloed op de leesnauwkeurigheid.

De auteurs besluiten dat de betere scores door Rilatine zeer beperkt in omvang zijn, en afhankelijk van het item dat onderzocht wordt. Het gebruik van Rilatine om schoolprestaties van kinderen met ADHD te verbeteren, lijkt slechts een beperkt effect te hebben.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze literatuurstudie toont aan dat Rilatine bij kinderen met ADHD slechts een beperkt studievoordeel geeft. Jongeren zonder ADHD nemen het middel eveneens om betere examenresultaten te bekomen, maar het is zeer twijfelachtig of dit enig effect heeft. Volgens hersenexperten presteert een normaal werkend werkgeheugen in niet-vermoeide omstandigheden optimaal. Het nemen van Rilatine om beter te presteren zou betekenen dat we zonder Rilatine een deel van ons brein niet gebruiken.

Rilatine stimuleert de vrijzetting van dopamine in de hersenen, een stof die ervoor zorgt dat de hersencellen beter communiceren. Hierdoor wordt men alerter, maar dit effect volgt een zogenaamde omgekeerde U-curve: de concentratie verbetert, maar verslechtert vervolgens weer. Een teveel of tekort aan dopamine zorgt voor een niet-optimale werking van de hersenen; er moet met andere woorden juist voldoende dopamine zijn. Bij een matig werkend werkgeheugen kan Rilatine de concentratie verbeteren, maar bij een normaal werkgeheugen kan de werking er juist door achteruitgaan.

Voldoende slaap, gezonde voeding, regelmatige beweging en ontspanning zullen meer bijdragen tot een goed schoolresultaat dan Rilatine.

Tot slot wordt er in deze studie geen onderscheid gemaakt tussen de effecten van Rilatine op studieresultaten op korte en op lange termijn, een belangrijke beperking. Bovendien vermelden sommige auteurs een mogelijke belangenvermenging: ze werken voor Shire Pharma, een bedrijf dat concurrerende geneesmiddelen verkoopt.

Conclusie

Een nieuw overzichtsonderzoek toont aan dat het voordeel van Rilatine voor jonge kinderen met ADHD op vlak van studieresultaten zeer beperkt is, en afhankelijk van de items die onderzocht worden. De studie gaat niet over studenten die soms Rilatine nemen om beter te kunnen studeren, terwijl ze geen ADHD hebben, en ook niet over studenten met ADHD. Er bestaan heel wat studies over het gebruik van Rilatine door studenten, maar er is geen onderzoek over de effecten ervan op hun studieresultaten.

Geraadpleegde Bronnen
  • (1) Kortekaas-Rijlaarsdam AF, Luman M, Sonuga-Barke E, Oosterlaan J. Does methylphenidate improve academic performance? A systematic review and meta-analysis. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2019 Feb;28

Patrick Mullie

 
Lees ook...
dec 2021

‘Wetenschappers met een kritische blik op de coronacrisis’ doen foute en misleidende uitspraken over het coronavirus

apr 2020

Hoe er gespeeld wordt met grafieken om te pleiten voor groepsimmuniteit

nov 2022

Anonieme studie wijst niet op ‘toename van 84% aan hartgerelateerde sterfte’ bij jonge mannen door covidvaccins

mrt 2020

Er is geen remedie om je te "genezen” van diabetes type 2