Waar komt dit nieuws vandaan?
Het aanbod vegetarische burgers in de winkel groeit elk jaar. Ook fastfoodketens pakken graag uit met vegetarische alternatieven (1). Dat veel vlees niet goed is voor onze gezondheid en het milieu is ondertussen goed geweten. Een kleine helft van de Vlamingen geeft aan minder vlees te willen eten (2).
De voedingsindustrie speelt hier graag op in en zet volop in op de ontwikkeling van vleesvervangers. In de winkel vind je tegenwoordig een ruim assortiment aan vegetarische burgers, schnitzels, worsten, gehakt en reepjes. De drempel om te kiezen voor dit type vleesvervangers is niet hoog en veelal is het de eerste stap naar een voedingspatroon met minder vlees. Maar hoe gezond is dit alternatief?
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een goede vleesvervanger dient gezond en duurzaam te zijn. Hoe gezond een vegetarische burger is, kan je zien aan de hand van de Nutri-Score. Voor het berekenen van deze score houden onderzoekers onder andere rekening gehouden met het gehalte aan energie, eiwit, verzadigd vet, suikers, vezels en fruit en zout (3). De score hanteert een schaal van A tot E, waarbij A de beste voedingswaarde is en producten met een E-label best te beperken zijn.
Ingrediënten
Zeker niet elke vegetarische burger haalt een goede score A of B. Een te hoge aanbreng van zout en energie onder de vorm van vet en een te lage aanbreng van eiwitten zijn de meest voorkomende problemen. Het Nederlandse Voedingscentrum stelt dat een vegetarische burger best niet meer dan 1,1 gram zout bevat per 100 gram en minstens 20 % van de energie als eiwitten aanbrengt (4). Deze burgers zijn bovendien vaak ultrabewerkt en het voedingscentrum raadt ze om deze reden ook af.
Milieu
Over de milieu-impact van deze nieuwe generatie vleesvervangers is nog niet veel geweten. De impact voor de teelt van de plantaardige grondstoffen ligt uiteraard lager dan die voor vlees. Maar om een burger te produceren, is ook energie en water nodig. Een klein vergelijkend onderzoek van de consumentenbond in Nederland toont wel aan dat de impact op het milieu van vleesvervangers nog altijd lager is dan deze van vlees zowel op het gebied van klimaatverandering, watergebruik als landgebruik (5).
Op vlak van gezondheid en milieu scoren de basisproducten zoals peulvruchten, tofu, tempeh en seitan nog altijd het best.
Conclusie
Vegetarische burgers zijn niet per definitie gezond: ze bevatten vaak te veel zout en te veel vet. Deze kant-en-klare producten kunnen zeker af en toe op het menu staan, maar vleesvervangers zoals peulvruchten, tofu, tempeh en seitan, zijn toch gezonder. Op het vlak van duurzaamheid scoren vegetarische burgers over het algemeen wel beter dan vlees.
(3) https://www.gezondleven.be/themas/voeding/beleid/voedingslabels/nutri-score-label.
(4) https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/wat-zijn-gezonde-vleesvervangers-als-je-meer-vegetarisch-plantaardig-wilt-eten.aspx
(5) http://www.blonkconsultants.nl/wp-content/uploads/2017/11/Milieueffecten-van-vlees-en-vleesvervangers-3-8-2017-Eindrapport-v1.2.pdf
