Wat is hierover geweten?
Na een infectie met het coronavirus reageert ons afweersysteem op drie manieren:
- Het maakt antistoffen aan.
- Het maakt ‘geheugencellen’ aan.
- Een bepaalde soort witte bloedcellen (T-lymfocyten) gaat reageren.
Deze laatste manier noemen we cellulaire immuniteit. Die biedt waarschijnlijk het belangrijkste afweermechanisme tegen covid-19 (1).
Door bloed te nemen bij personen die een coronabesmetting hebben gehad, kan je gemakkelijk meten of er antistoffen aanwezig zijn of niet. Dat deden onderzoekers in de eerste studies in 2020 om een idee te krijgen hoe lang mensen beschermd blijven nadat ze covid-19 doormaken. Het onderzoeken van de cellulaire immuniteit is moeilijker en duurder.
De onderzoekers stelden vast dat antistoffen na drie tot zes maanden uit het bloed verdwijnen, maar dat betekent niet noodzakelijk dat je dan opnieuw vatbaar bent voor corona-infecties. Dat is slechts een deel van het verhaal. Zelfs als je geen antistoffen meer kan detecteren in het bloedstaal, kan het lichaam ze snel opnieuw aanmaken dankzij de geheugencellen. Die dragen de code voor de noodzakelijke antistoffen in zich. Bovendien kunnen we ook nog rekenen op de cellulaire immuniteit, die mogelijk langer standhoudt.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
De periode waarin we beschermd zijn tegen een herinfectie door het coronavirus nadat we covid-19 doormaakten, kan je op twee manieren onderzoeken. Ten eerste door het bloed te onderzoeken. Daarin kan je de verschillende vormen van immuniteit opvolgen. Ten tweede kan je nagaan hoeveel van de mensen die al covid-19 doormaakten, opnieuw besmet geraken.
1. Bloedonderzoek
Heel wat studies vinden na zes tot acht maanden nog overtuigende tekens van de drie vormen van immuniteit in het bloed (2, 3, 4). Sommige wetenschappers zijn optimistisch en denken dat deze immuniteit nog langer aanhoudt, maar daarover hebben we pas zekerheid wanneer mensen lang genoeg kunnen worden opgevolgd na het doormaken van de infectie.
2. Opvolging mensen met covid-19
Als mensen die al covid-19 hadden, toch opnieuw ziek worden door een coronabesmetting, kan het zijn dat hun immuniteit niet goed opgebouwd is na de eerste infectie, of dat het virus zelf te veel veranderde en de opgebouwde immuniteit niet meer voldoet (bijvoorbeeld een nieuwe variant, zoals de Zuid-Afrikaanse).
Sommige onderzoeksgroepen volgden personen die covid-19 hadden gehad systematisch op. In één studie volgden de onderzoekers 1.038 personen gemiddeld een half jaar op. Telkens als ze verdachte symptomen hadden, kregen de deelnemers een coronatest (PCR-test). Van de 128 personen met verdachte symptomen, testte niemand positief voor corona (5).
In een andere studie voerde men bij 1.265 ex-covid-19-patiënten om de twee weken een PCR-test uit. Na gemiddeld 139 dagen waren er twee personen met een positieve test, terwijl ze geen klachten hadden.
Dit betekent dat het risico op een herbesmetting met 89% verminderde in vergelijking met een controlegroep (6). De beschermingsgraad na een infectie is dus vergelijkbaar met de bescherming na vaccinatie.
Conclusie
De kans dat je opnieuw ziek wordt door corona binnen zes tot acht maanden nadat je covid-19 had, is erg klein. Mogelijk ben je nog langer beschermd, maar dat weten we nog niet. Na de infectie bouw je een uitstekende immuniteit op. Die is niet 100%, maar vergelijkbaar met de immuniteit na vaccinatie. De theorie dat je snel opnieuw geïnfecteerd kan worden, houdt enkel rekening met het aantonen van antistoffen in het bloed, maar de afweer bestaat uit meer dan dat. Als de antistoffen verdwenen zijn, ben je nog beschermd dankzij geheugencellen en cellulaire immuniteit.
(3) Sokal A, Chappert P, Barba-Spaeth G, Roeser A, Slim F, Azzaoui I, et al. Maturation and persistence of the anti-SARS-CoV-2 memory B cell response. Cell 2021. http://dx.doi.org/https://doi.org/10.1016/j.cell.2021.01.050
(4) Dan JM, Mateus J, Kato Y, Hastie KM, Yu ED, Faliti CE, et al. Immunological memory to SARS-CoV-2 assessed for up to 8 months after infection. Science 2021;371(6529). http://dx.doi.org/10.1126/science.abf4063
(5) Hanrath AT, Payne BA, Duncan CJ. Prior SARS-CoV-2 infection is associated with protection against symptomatic reinfection. J Infect 2020. http://dx.doi.org/10.1016/j.jinf.2020.12.023
(6) Lumley SF, O'Donnell D, Stoesser NE, Matthews PC, Howarth A, Hatch SB, et al. Antibody status and incidence of SARS-CoV-2 infection in health care workers. N Engl J Med 2020. http://dx.doi.org/10.1056/NEJMoa2034545
De Haute Autorité de Santé de France heeft een document over deze materie : https://www.has-sante.fr/upload/docs/application/pdf/2021-02/strategie_de_vaccination_contre_le_sars...
