Is hardlopen slecht voor de knieën?
Een internationaal team van onderzoekers ging na of rondlopen op blote voeten voordelen had voor de gewrichten en voor de prestaties (1). Blootsvoets lopen kreeg veel aandacht onder invloed van de sportprestaties van de Zuid-Afrikaanse afstandloper Zola Budd, die het merendeel van haar trainingen en wedstrijden zonder schoenen deed. Aanhangers van blootsvoets lopen beweren dat het risico op verwondingen bij langdurige inspanningen lager ligt. Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, voerden de onderzoekers een literatuurstudie uit. Ze vonden in totaal 15 studies die de effecten van blootsvoets lopen nagingen op de houding en de belasting van de gewrichten. De opgenomen studies waren interventiestudies waarbij een deel van de deelnemers zonder en een deel met schoenen liep, en waarnemende studies waarbij metingen gedaan werden tijdens het lopen en het wandelen met en zonder schoenen. Aan de hand van de wetenschappelijke literatuur komen de onderzoekers tot het besluit dat er te weinig studiemateriaal is om te beweren dat zonder schoenen lopen beter of slechter zou zijn dan met schoenen. Er was eveneens zeer weinig onderzoek naar het al of niet voorkomen van verwondingen bij blootsvoets lopen en wandelen.
Deze goed uitgevoerde literatuurstudie komt vooral tot het besluit dat er te weinig onderzoek is naar de lange termijn effecten van rondlopen op blote voeten. Men kan dus niet stellen dat schoenen beter zijn, of dat blootsvoets lopen beter is. Er is vooral dringend nood aan interventiestudies die de gevolgen van blootsvoets lopen op termijn onderzoeken. Een probleem met dergelijke onderzoeksvragen is natuurlijk dat niemand voordelen heeft bij het uitvoeren van dergelijke studies. Dit ligt natuurlijk anders voor studies over schoenen, waar schoenfabrikanten eerder zullen aan meewerken.
Een tweede probleem ligt in het fenomeen “absence of evidence is not an evidence of absence”. Dit betekent dat het ontbreken van wetenschappelijke ondersteuning niet automatisch wilt zeggen dat voor- of nadelen aanwezig of afwezig zijn. Men kan niet beweren dat blootsvoets gezonder of slechter is.
De wetenschap kan geen antwoord bieden op de vraag of blootsvoets lopen of wandelen beter is voor spieren en gewrichten dan schoenen dragen. Er bestaat gewoon te weinig onderzoek over. Het al dan niet blootsvoets lopen is een persoonlijk keuze. Joggen op kiezelsteentjes zal weinig mensen aanspreken en verhoogt de kans op kwetsuren. Wie graag blootsvoets loopt en zich daar goed bij voelt, moet het vooral blijven doen.