Waar komt dit nieuws vandaan?
Mammografie is vandaag de belangrijkste test om borstkanker op te sporen. Ondanks het grote belang ervan zijn er een aantal nadelen, zoals het onaangenaam onderzoek voor de patiënt, het gebruik van röntgenstralen en de kostprijs. Een ademtest zou een alternatief kunnen zijn. Een Amerikaans bedrijf heeft hiervoor een toestel ontwikkeld dat in de adem van de patiënt stoffen kan detecteren die op een borsttumor wijzen.
Het nieuws is gebaseerd op een onderzoek dat in april van dit jaar werd gepubliceerd (1). De wetenschappers onderzochten de ademtest bij 244 vrouwen. Daarvan ondergingen 130 vrouwen een screeningsmammogram, waarvan 93 met een normaal resultaat. 37 hadden een afwijkende scan. Bij 114 vrouwen werd een weefselbiopt genomen van een tumor. Daarvan hadden er 35 borstkanker en 79 een goedaardige tumor. Allen deden vervolgens de ademtest.
De test was met bijna honderd procent zekerheid in staat om borstkanker uit te sluiten. Gezonde deelneemsters hadden in bijna alle gevallen dan ook een normale ademtest. De test sloot tevens een afwijkend mammogram bij deze vrouwen uit. In het geval van een positieve ademtest werd in bijna tachtig procent van de gevallen ook borstkanker herkend. Bij een positieve ademtest dienen er aanvullende onderzoeken plaats te vinden ter bevestiging of uitsluiting van borstkanker.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze pilootstudie onderzocht de waarde van de ademtest bij twee groepen vrouwen. De eerste groep van 130 vrouwen waren gezonde vrouwen die een screeningsmammogram lieten maken. Hiervan hadden 37 een afwijkende scan. Dit aantal is bijzonder hoog en niet vergelijkbaar met de normale situatie. De accuraatheid van de ademtest was 83%. Dit houdt in dat bij 108 van de 130 vrouwen de ademtest hetzelfde resultaat liet zien als de mammografie. Het is belangrijk te weten dat de mammografie-screening voor- en nadelen heeft, met een beperkt effect op sterfte door borstkanker (zie ook eerdere aflevering ‘Is borstkankerscreening nog zinvol?’). De ademtest kan wel een aantal nadelen van de mammografie wegnemen.
In de tweede groep van 144 vrouwen die een weefselbiopt ondergingen had de ademtest een accuraatheid van 78%. Het aantal vrouwen met een afwijking is in deze groep juist veel lager dan verwacht. Omdat de groepen vrouwen in deze studie afwijken van de praktijk, is de vraag of de resultaten wel relevant zijn.
Daarnaast berekende men de accuraatheid van de ademtest om borstkanker op te sporen. Hierbij vergeleek men vrouwen met borstkanker bij biopsie en vrouwen met een normale mammografie. De accuraatheid was 79%, wat inhoudt dat er bij 21% sprake was van een fout-positieve test of een fout-negatieve test. Dit betekent dat de ademtest goed is terwijl een vrouw wel borstkanker heeft, of meer waarschijnlijk dat de ademtest afwijkend is terwijl een vrouw geen borstkanker blijkt te hebben. Omdat het aantal deelnemers in deze studie beperkt was, is het onduidelijk of deze cijfers betrouwbaar zijn.
De onderzoekers beschrijven verder dat de test met bijna 100% zekerheid in staat was om borstkanker uit te sluiten. Deze cijfers zijn een schatting op basis van de resultaten van dit onderzoek, en op basis van het gemiddelde aantal personen met borstkanker die men ontdekt door screening. Het gemiddelde aantal is 4 op de 1000, waarbij 996 dus gezond zijn. Omdat het aantal personen met borstkanker zo laag is, is er een grote kans op fout-positieve testen. Deze vrouwen worden nodeloos ongerust gemaakt en zullen extra onderzoeken of ingrepen ondergaan.
Ten slotte, de eerste auteur van het onderzoek is directeur van het bedrijf dat het toestel heeft ontwikkeld. Hierdoor heeft hij belang bij positieve resultaten van de ademtest.
Conclusie
De consequenties van de resultaten van één pilootstudie met deze ademtest zijn onduidelijk. Alleszins moet deze studie herhaald worden en zijn er grotere klinische studies nodig. Of deze test dus meer goede (verbetering van de huidige inaccurate borstkankerscreening) dan wel schadelijke effecten (fout-positieve testen, nodeloze ongerustheid en ingrepen) met zich mee zal brengen, daar is voorlopig nog geen antwoord op.
