Waar komt dit nieuws vandaan?
Voedingssupplementen die beloven een effect te hebben op sportprestaties of herstel zijn populair bij sporters. Flavanolen zijn plantaardige substanties die mogelijk heilzame effecten hebben op zowel prestaties als herstel. Deze moleculen, behorende tot de groep polyfenolen, zitten in groenten, fruit, wijn, thee en cacao. Vooral cacao-flavanolen (CF) zouden een gunstig effect hebben. Onderzoekers aan de VUB doorzochten de literatuur en brachten bestaande studies over de impact van CF in combinatie met sporten, samen in een overzichtsstudie (1). Ze vonden 13 goede en matig uitgevoerde studies bij in totaal 240 deelnemers (70 niet-sportieve personen met overgewicht, 35 niet-sportieve personen zonder overgewicht en 135 atleten). Hun analyse toont dat CF de oxidatieve stress die optreedt tijdens inspanning verlaagt, zowel bij atleten als niet-sporters. Oxidatieve stress is een toestand waarbij meer vrije radicalen (moleculen die ontstaan bij verbranding van zuurstof en die schade kunnen berokkenen aan gezonde cellen) worden gevormd dan het lichaam kan neutraliseren. Tijdens een fysieke inspanning worden extra veel vrije radicalen gevormd. Ons lichaam kan die in bepaalde mate neutraliseren (door training leert ons eigen lichaam deze vrije radicalen beter te neutraliseren), maar bij zeer zware fysieke inspanning treedt er toch oxidatieve stress op. Net dan kunnen anti-oxidanten nuttig zijn om ons eigen lichaam een handje toe te steken in het neutraliseren van die schadelijke zuurstofradicalen. Anti-oxidanten zitten in groenten en fruit en in andere voedingsmiddelen. CF zijn ook anti-oxidanten die vooral in pure chocolade zitten.
De studie van de VUB toont aan dat inname van CF onder de vorm van supplementen een gunstig effect heeft op de bloedvaten: de bloeddruk verlaagt en de doorbloeding verbetert. Er zou ook een gunstig effect zijn op het suiker- en vetmetabolisme. Deze effecten kunnen nuttig zijn voor sporters na een inspanning (herstel). Wanneer atleten twee uur voor een sportinspanning minstens 430 mg CF innemen, zou dit hun herstel na de inspanning kunnen bevorderen. CF verbetert de prestaties van sporters niet. Niet-sportieve mensen kunnen beter sporten dan CF-supplementen slikken, want het effect van sporten is veel groter.
Om voldoende CF binnen te krijgen via chocolade, zou een persoon per dag 100 tot 200 gram pure (> 70% cacao) chocolade moeten eten. De heilzame effecten van chocoladeconsumptie wegen uiteraard NIET op tegen de schadelijke effecten ervan. Chocolade bevat veel suiker en vet. In het originele persbericht stond een kapitale fout: het woordje ‘niet’ was vergeten. Dit werd te laat opgemerkt, waardoor kranten het bericht brachten dat 100 tot 200 gram chocolade per dag heilzame effecten heeft die groter zijn dan de schadelijke.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze overzichtsstudie over de effecten van CF moet verder onderbouwd worden, onder andere met lange-termijnstudies, al dan niet in combinatie met bewegen. De onderzoeksgroep aan de VUB onderzocht zelf reeds de acute effecten van CF op zowel fysieke als cognitieve prestatie, maar nog niet op lange termijn. Het spreekt voor zich dat inname van 100 tot 200 gram chocolade (één of twee tabletten) obesitas in de hand werkt. Er bestaan wel chocoladeproducten met een verhoogde dosis CF, maar ook daarin zitten nog veel calorieën.
Jammer genoeg werden kranten op het verkeerde been gezet door de fout in het persbericht. Het bericht werd bovendien gebracht met beelden van sporters die in chocolade bijten, met titels die suggereren dat chocolade gezond is voor sporters. Dat geen enkele journalist zich vragen stelde bij de enorme hoeveelheid chocolade per dag en de fout gewoon werd overgenomen uit het persbericht, is op zijn minst eigenaardig.
Conclusie
Onderzoekers stellen vast dat CF-supplementen (CF zijn anti-oxidanten die ook aanwezig zijn in pure chocolade) een gunstig effect hebben op de bloedsomloop, wat vooral interessant kan zijn voor mensen met een slechte doorbloeding, ouderen, rokers,…Maar zij halen veel meer voordeel uit lichaamsbeweging dan uit dergelijke supplementen. Of CF ook gunstig is voor het herstel bij sporters na inspanning moet nog bevestigd worden in lange-termijnstudies. Het heeft alvast geen zin om pure chocolade te eten om dergelijke effecten te bekomen, sporter of niet.
