Is er een genetische opsporingstest voor prostaatkanker in de maak?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Het Nationaal Kanker Instituut van Londen onderzocht 191 mannen met familiale prostaatkanker, t.t.z. mannen met minstens drie gevallen van prostaatkanker in de familie. Van al deze mannen werden bloedstalen afgenomen en hun bloedcellen werden genetisch onderzocht. Meer bepaald werd gefocused op 22 bekende genen waarvan geweten is dat ze kankercellen onderdrukken. Men noemt dit kankersuppressorgenen. Veertien van de 191 mannen vertoonden ernstige defecten in één of meerdere kankersuppressorgenen die de functie van het gen uitschakelden. Wanneer zo’n gen defect was, hadden de mannen vaker een aggressievere vorm van prostaatkanker, die uitzaait. Het risico op uitgezaaide prostaatkanker in aanwezigheid van zo’n gendefect nam toe met 94 procent.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Prostaatkanker is een zeer veel voorkomende kanker die in de meeste gevallen nooit voor grote problemen zal zorgen en dus nooit zal uitzaaien. Het onderscheid tussen zo’n slapende kanker en een agressieve kanker – eentje die wel uitzaait – kan men echter amper maken. Daardoor worden zeer veel prostaatkankers onnodig behandeld. Men neemt liever het zekere voor het onzekere, wat begrijpelijk is, maar riskeert daardoor complicaties als gevolg van de behandeling. Het is tevens de reden waarom prostaatkanker niet meer vroegtijdig wordt opgespoord via een PSA-test. Als de uitslag van die test tegenvalt, weet men immers nog niet of het om een slapende dan wel een agressieve kanker gaat.

Dit nieuwe onderzoek brengt alvast aan het licht dat bepaalde gendefecten opvallend meer voorkomen bij agressieve prostaatkankers, althans wat de familiale vormen van de ziekte betreft. Hoe het zit met de niet-familiale kankers, die met minder dan 3 gevallen in de familie, is niet bekend.

De identificatie van de gendefecten opent wel de weg naar het ontwikkelen van een prostaatkankertest die zou kunnen voorspellen of een familiale prostaatkanker al dan niet agressief wordt.

Conclusie

In families waar minstens drie gevallen van prostaatkanker voorkomen, lopen mannen met bepaalde genetische defecten (mutaties) bijna dubbel zoveel risico op het ontwikkelen van een vorm die daadwerkelijk zal uitzaaien.