Waar komt dit nieuws vandaan?
Deense onderzoekers selecteerden uit de grootschalige 'Copenhagen City Heart' studie, dat sinds 1976 zo'n 20.000 inwoners tussen 20 en 93 jaar uit Kopenhagen volgt, 1.089 joggers met gemiddelde leeftijd 40 jaar (1). Die vergeleken ze met 413 gezonde niet-joggers met gemiddelde leeftijd 61 jaar uit dezelfde studiegroep. Van de lopers werden gegevens verzameld over hun loopgewoonten in de periode 2001 tot 2003. Op basis daarvan werden ze onderverdeeld in 3 groepen: lichte joggers (minder dan 2,5 uur per week joggen aan een gemiddelde snelheid van 8 km per uur), matige joggers (alles tussen licht en intensief) en intensieve joggers (meer dan 4 uur per week aan minstens 11 km per uur). De onderzoekers gingen na hoeveel van de joggers en de niet-joggers overleden waren na 2 jaar, rekening houdend met factoren als geslacht, rookgedrag, alcoholconsumptie, diabetes en opleidingsniveau.
Van de lopers overleed 2,6 procent en van de niet-lopers 31 procent. De lopers die tussen 1 en 2,4 uur per week jogden, liepen het minst risico om te overlijden in de opvolgperiode in vergelijking met de sedentaire groep. Drie keer per week lopen leek daarbij de beste frequentie. Lopers met een gemiddeld tempo (meer dan 8 km en minder dan 11 km per uur) hadden betere overlevingskansen dan de tragere en snellere lopers.
Uit alle gegevens samen concluderen de onderzoekers dat licht tot matig joggen betere overlevingskansen biedt in een opvolgperiode van 2 jaar dan niet joggen. Dat intensief lopen vergelijkbaar zou zijn met niet lopen, kan niet worden afgeleid uit dit onderzoek, omdat de groep intensieve lopers te klein was (slechts 36 lopers en daarvan overleden er 2 in de opvolgperiode). In hun conclusie zijn de auteurs dubbelzinnig. Ze schrijven dat, wat intensief lopen betreft, de gegevens niet voldoen om uitspraken te doen, maar suggereren ze toch. Het is dankzij deze onvoorzichtige suggestie dat ze volle media-aandacht genoten.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit onderzoek vertoont belangrijke mankementen, die het onmogelijk maken om algemene uitspraken te doen. Ten eerste werden lopers met een gemiddelde leeftijd van 40 jaar (tussen 20 en 86 jaar) vergeleken met niet-lopers met gemiddelde leeftijd van 61 jaar (tussen 21 en 92 jaar). Dergelijke leeftijdsgroepen kan je niet zomaar vergelijken: de kans op overlijden in de oudere niet-joggergroep is uiteraard groter.
Ten tweede zijn de uitspraken over de impact van het looptempo even onwaarschijnlijk: 36 intensieve lopers is een veel te kleine groep. De auteurs vergelijken ze met 413 niet-lopers en suggereren voorbarig dat intensieve lopers evenveel risico lopen op overlijden als niet-lopers, wat wel erg onvoorzichtig is, omdat uit het onderzoek zelf blijkt dat er geen significante verschillen zijn. De meeste media die over het onderzoek berichtten, gebruikten net dit als krantenkop, wat bijna voorspelbaar is.
Nog een minpunt is de korte opvolgperiode van slechts 2 jaar. Te kort om betrouwbare uitspraken te doen over risico's op vroegtijdig overlijden.
Tot slot is het al lang bekend dat je moet opletten met overtrainen; daar is geen studie voor nodig. Op overtrainen kan je overigens geen tempo noch tijd kleven.
Conclusie
Deze studie toont helemaal niet aan dat intensief lopen even slecht is als niet bewegen. Joggen is gezond en overdrijven (wat individueel verschillend is) is iets minder gezond.
