Waar komt dit nieuws vandaan?
Duitse onderzoekers onderzochten de relatie tussen luchtvervuiling en vroegtijdige sterfgevallen in Europa (1). Het is bekend dat een langdurige blootstelling aan fijnstof ademhalingsproblemen kan veroorzaken en de bloedvaatjes kan aantasten. De belangrijkste bronnen van fijnstof in Europa zijn fossiele brandstoffen, landbouw en industrie. De onderzoekers evalueerden de luchtvervuiling in Europa aan de hand van klimatologische computermodellen, de sterftecijfers voor Europa werden bekomen bij de Wereldgezondheidsorganisatie. Volgens computerberekeningen zijn 790.000 vroegtijdige sterfgevallen binnen Europa te wijten aan blootstelling aan fijnstof, waarvan 316.000 door hartziekten en 55.300 door longkanker. Deze hoge vroegtijdige sterfte door hartziekten geldt vooral voor in Oostbloklanden, terwijl in onze streken longaandoeningen meer zouden voorkomen. De auteurs besluiten dat luchtverontreiniging schadelijker zou kunnen zijn dan roken, met 700.000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar in Europa. De gemiddelde levensverwachting van de Europeaan zou met twee jaar dalen als gevolg van luchtvervuiling.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een verhoging van de vroegtijdige sterfte als gevolg van inademing van fijnstof door luchtvervuiling werd in het al aangetoond door eerdere studies. Deze studie is opmerkelijk door het hoog aantal vroegtijdige doden veroorzaakt door luchtvervuiling. Het is belangrijk om te weten dat deze studie op klimaatmodellen steunt, en niet op reële vaststellingen op het terrein, wat trouwens zeer moeilijk te realiseren is. Computersimulaties geven schattingen.
Een tweede opmerking is dat medische voorzieningen in een land ook een rol kunnen spelen in het verklaren van bepaalde vaststellingen, zoals de verhoogde sterfte door hartproblemen in Oostbloklanden waar de medische voorziening soms beperkt is. Het is niet duidelijk hoe de wetenschappers van deze nieuwe studie het onderscheid maakten tussen vroegtijdig overlijden door roken en door luchtvervuiling. Waaraan sterft iemand die in een vervuilde omgeving veel rookt?
Een laatste punt is dat meer mensen zouden overlijden door luchtvervuiling dan door roken. Dat is de waarheid geweld aandoen: iedereen wordt blootgesteld aan vervuilde lucht, maar niet iedereen rookt. Van de Europese bevolking rookt nog zo’n 25%. In absolute cijfers lijkt luchtvervuiling dodelijker te zijn, maar relatief gezien is roken veel dodelijker. Je hebt bijna viermaal minder rokers nodig om één vroegtijdige sterfte te hebben in vergelijking met luchtvervuiling.
Conclusie
Luchtvervuiling veroorzaakt een stijging van de vroegtijdige sterfte, maar is niet dodelijker dan roken. Wel sterven er meer mensen door luchtverontreiniging dan door roken, omdat iedereen blootgesteld wordt aan vervuilde lucht, terwijl de meeste mensen niet roken. Roken is uiteraard dodelijker dan luchtverontreiniging.
