Waar komt dit nieuws vandaan?
Het KCE verzamelde alle goede studies die een vergelijking maken tussen het gebruik van geneesmiddelen tegen depressie (antidepressiva) en het volgen van psychotherapie of de combinatie van beiden. Bij de analyse daarvan werd vooral gekeken naar de resultaten op lange termijn: hoe voelen de patiënten zich 1 of 2 jaar na de behandeling? We weten immers dat mensen met depressie vaak hervallen. Daaruit blijkt dat patiënten die een combinatie krijgen van antidepressiva en psychotherapie op lange termijn het vaakst genezen zijn. Als de combinatie niet mogelijk is en men moet kiezen tussen antidepressiva en psychotherapie, dan heeft psychotherapie op lange termijn betere resultaten dan antidepressiva.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Depressie komt vaak voor en is in ons land de frequentste oorzaak van langdurige werkloosheid. In 2008 verklaarde 9% van de mensen dat ze op het moment van de bevraging aan een depressie leden. Uit de verkoop van antidepressiva kunnen we ook afleiden dat op jaarbasis 1 op 10 van de volwassenen wel eens antidepressiva neemt. Bij vrouwen komt de aandoening dubbel zo vaak voor als bij mannen.
Als KCE spreekt van depressie, bedoelt men een ‘echte’ depressie. Daarmee wordt gedoeld op mensen die de ganse dag neerslachtig zijn, geen plezier meer kunnen beleven aan activiteiten en meestal ook lichamelijke klachten ontwikkelen zoals slecht slapen, minder of meer eetlust, geheugenstoringen en dergelijke. Ze verliezen het geloof in zichzelf en functioneren niet meer zoals ze gewoon zijn. Het gaat niet over mensen die door een tegenslag even in een dipje zitten of een voorbijgaande emotionele verstoring hebben. Waarschijnlijk worden in die laatste gevallen te vaak antidepressiva gebruikt. (ref 1)
Voor de behandeling van zulke depressie wordt in België in de eerste plaats gegrepen naar antidepressiva. Dat is geen fout, want voor de echte depressie hebben ze aangetoond een zekere werking te hebben. Sommige mensen zijn er dus door gebaat. Uit grondig onderzoek blijkt echter dat de werking van antidepressiva zijn beperkingen heeft en niet veel beter is dan placebo. Lang niet iedereen is er echt door geholpen en zeker als men gaat kijken naar de toestand op langere termijn, bv. na 2 jaar, zijn de resultaten niet zo sterk.
Er is gelukkig nog een andere behandeling mogelijk: psychotherapie. Deze bestaat uit een reeks gesprekken met een opgeleide psychotherapeut. Samen met de patiënt gaat hij op zoek naar een betere manier om met de problemen van elke dag om te gaan, om sterker in het leven te staan. Blijkbaar helpen zulke behandelingen beter op lange termijn.
KCE deed een grondige opzoeking naar alle mogelijke studies op dat vlak en behield enkel de kwaliteitsvolle studies. Ze vergeleken de effecten op korte en lange termijn. Daaruit blijkt dat psychotherapie beter werkt dan geen behandeling. Psychotherapie is minstens even goed als het gebruik van antidepressiva op korte termijn en zelfs beter op lange termijn. De combinatie van psychotherapie en antidepressiva behaalt de beste resultaten als men vergelijkt met enkel antidepressiva of enkel psychotherapie.
De reden waarom psychotherapie minder vaak wordt voorgeschreven heeft vele oorzaken. Er wordt veel meer promotie gemaakt voor pillen dan voor een gesprekstherapie. Dit laatste vraagt ook een grotere inspanning van de patiënt. Er bestaan vaak wachtlijsten en het is vooral duur omdat psychotherapie niet wordt terugbetaald. Er zijn meestal meerdere sessies nodig en per sessie betaalt men al gauw 50 euro.
Conclusie
Een echte depressie wordt best behandeld met een combinatie van antidepressiva en psychotherapie. Als men slechts één therapie wenst te volgen, dan krijgt psychotherapie de voorkeur. De verschillende keuzes worden vooraf besproken met de arts.
Luister ook op Radio 1:
http://www.radio1.be/programmas/de-ochtend/hoe-depressie-best-behandelen
